Patent Nedir? Ürün & Fikir Patenti Nasıl Alınır?

Yenilikçi bir fikir veya buluşu koruma altına almanın en iyi yolu patent almaktır. Patent almak bir ürünün veya fikrin resmi olarak size ait olduğunu tescillemenin en güvenilir yoludur. Ancak patent alma süreci karmaşık ve zaman alıcı olabilir. Bu rehberde, bir fikir veya ürün patenti nasıl alınacağının adımlarını, gerekli olan belgeleri, sürecin nasıl işlediğini ve dikkat dilmesi gereken noktaları ele alacağız.

Patent Nedir ve Neden Önemlidir?

Patent, bir buluşun belirli bir süre boyunca sadece sahibi tarafından kullanılmasını, üretilmesini ve satılmasını sağlayan yasal bir haktır. Patent sahibinden başka kimse o buluşun veya benzerinin satışını yapamaz. Bu şekilde yenilikçi ve yaratıcı düşünceler desteklenmiş olur. 

Fayda, tasarım ve bitki patenti olarak 3 farklı kategoride patent vardır. Ayrıca, bir fikir patenti alabilmek için buluşun yeni olması, özgün olması ve sanayiye uygulanabilir gibi özellikleri taşıyor olması gerekmektedir. 

Patent almak buluşun ticari olarak değerlendirilmesini kolaylaştırmak için oldukça önemlidir. Patenti olan bir buluş yatırımcıların daha çok dikkatini çekmektedir. Bu da daha fazla sermayeye ulaşma ve iş birlikleri edinme anlamına gelir. Buluşun piyasaya sürülmesi ve geniş kitlelere ulaşması için patent oldukça önemlidir.

Ürün veya Fikri Nasıl Patentlerim?

Bir ürünün patentlenme hakkını Türk Patent Kurumu vermektedir. Bu kurum Sanayi ve Teknoloji bakanlığına bağlıdır. Bu yüzden patent başvurularını bu kuruma yapmanız gerekmektedir. Tarifname olarak adlandırılan bir dosya hazırlayarak Türk Patent Kurumuna başvurmanız gerekmektedir. Başvuru yaparken istemler, şekiller ve özet belgelerini de sunmanız gerekmektedir. Başvurudan sonra Kurum bir araştırma yapmaya başlar.

Araştırmaya alanında uzman kişiler tarafından yürütülmektedir. Buluşun sahip olması gereken özellikler incelenir. Ayrıca, daha önce yapılıp yapılmadığı ve başka birileri tarafından basitçe üretilip üretilemeyeceği değerlendirilir. Bu unsular dikkate alınarak başvurular değerlendirilir ve onaylanır ise patent alınabilir. 

Patent Başvuru Süreci Adımları  

Yaratıcı emeklerinizin korunması ve başkaları tarafından ticari amaçla kullanılmasını engellemek için o ürün veya fikrin patenti alınabilir. Patent başvuru ücretini ödedikten sonra başvuru yapmanıza olanak tanınır. Ancak patent başvurusu yaparken yapmanız gereken bazı şeyler vardır. Patent başvuru sürecinin temel adımları şunlardır:

1. Tarifname dosyası hazırlamasınız. Bu dosya içerisinde buluşun tüm detaylarının açıklandığı belgeler olmalıdır. Buluşun tanımı veya özellikleri gibi. Başvuru dosyası mümkünse bir uzmana hazırlatılmalıdır.
2. Dosyanın içerisinde buluşun var ise benzerlerinden farkları anlatılmalıdır.
3. Buluşun hangi yönlerinin korunmak istendiği belirtilmelidir.
4. Daha sonra Tarifname dosyasını Türk Patent Kurumuna sunmalısınız. Başvuruyu patenti almak isteyen kişi bizzat yapmalıdır.
5. Buluşunuzun hangi ülkelerde korunmasını istediğinize karar verin ve o ülkeler için de başvuru yapın. Çünkü, patent hakkı başvuru yaptığınız ülke bazında geçerli oluyor diğer ülkelerde geçerliliği yoktur. 

Patent Başvurusunda İstenen Belgeler

Patent başvurusu yaparken hazırlamanız gereken bazı belgeler vardır. Bu belgelerin eksiksiz ve doğru bir şekilde hazırlanması başvuru sürecinin hızlı ve sorunsuz bir şekilde tamamlanabilmesi için önemlidir. Ürün patenti başvurusunda istenen temel belgeler şu şekildedir:

• Patent başvuru formu
• Buluşu anlatan kısa bir özet
• Fikrin veya ürünün açıklandığı tarifname. Bu belgede buluşa dair detaylı bir anlatım olmalıdır. Buluşun çalışma şekli ve varsa parçaları detaylı bir şekilde açıklanmalıdır.
• Buluşa ait teknik resimler. Buluşa dair fotoğraflar, buluş çalışırken fotoğraflanmalıdır ve siyah – beyaz olarak eklenmelidir.
• Patentlenmesi istenen unsur veya unsurlara ait istem veya istemler
• Patentleme hakkınızın vekalet olarak kime verilebileceğine dair vekaletname
• Tarifname Metni

Patent Almanın Maliyeti ve Süresi

Ürün patenti almak uzun süren bir süreç olmasının yanı sıra maliyetlidir. Ücret ve süre başvurunun yapıldığı ülkeye, buluşun türüne ve karmaşıklığına göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, sadece patent başvurusu yapabilmek için ödenecek ücret 2024 yılı için 360 TL olarak belirlenmiştir. Ancak, Türkiye için yapılan başvurularda KOSGEB ve Tübitak başvuru paketine bağlı olarak farklı oranlarda teşvik vermektedir. 

Patent almanın süresi birçok faktöre bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Buluş hakkında detaylı bir araştırma yapılması patent hakkı alma sürecini uzatan başlıca nedenlerden biridir. Patent kullanım hakkı sadece bir kişiye verildiği için detaylı bir araştırılma yapılması gereklidir. Ayrıca başvuruda itiraz olması da bu süreci uzatan sebeplerden bir tanesidir. Tüm bunlar dikkate alındığında başvurunun yapıldığı andan itibaren genellikle ortalama 3 ya da 4 yılda sonuçlanmaktadır.