Haklı Fesih Nedir? Sebep, Sonuç ve Şartları Nelerdir?

Yazar: Meriç Baha Özbek   -   Güncellenme Tarihi: 25.10.2024
Haklı Fesih Nedir? Sebep, Sonuç ve Şartları Nelerdir?

Çalışma hayatında zaman zaman işçi ile işveren arasında anlaşmazlıklar meydana gelebilir. Bu gibi anlaşmazlıklar iş sözleşmelerinin haklı sebeplerle feshedilmesine yol açabilir. İş Kanuna göre belirli şartlar altında her iki tarafında iş akdini feshetme hakkı bulunmaktadır.

Haklı Fesih Nedir?

Haklı fesih, işçi veya işverenin tek taraflı ve derhal sona erdirilebilmesine olanak sağlayan bir fesih yöntemidir. Ancak fesih sebebi haklı nedenlere dayandırılmak zorundadır. Bu durum, İş Kanunu’nun 24. ve 25. maddelerince düzenlenmiş olup, taraflardan birinin iş sözleşmesini sürdürmesinin hukuken beklenemeyeceği bir durumda olmasında kullanılır.

Haklı fesih, işçi ve işveren yönünden ikiye ayrılır. İşçi için haklı fesih, koşulların kötü olması, maaşın zamanında ödenmemesi veya sağlığını olumsuz anlamda etkileyecek koşullar için kullanılır. İşveren için haklı fesih ise işçinin görevini yerine getirmemesi, kötüye kullanması veya disiplinsizlik gibi durumlarda kullanılır. Her iki taraf için de yapılan fesih türleri belirli prosedürlere uymak zorundadır. Bu her iki tarafın haklarının korunması adına büyük önem taşır.

Haklı fesih, işçi veya işverenin tek taraflı olarak iş sözleşmesini sona erdirmesine olanak sağlayan bir yöntemdir. Ancak fesih sebebi, İş Kanunu'nun belirttiği haklı nedenlere dayandırılmalıdır.

Hemen E-ticaret'e Başlayın!

E-ticaret adım atmadan önce, IdeaSoft e-ticaret yazılımlarını ücretsiz deneyebilirsiniz.

image

Haklı Fesih Ne İşe Yarar?

Haklı fesih

Haklı fesih işçi ve işveren için önemli bir güvencedir. Bu güvence taraflardan biri, sözleşmeyi ciddi bir şekilde ihlal eden veya iş ilişkisinin sürdürülmesi imkânsız halde olan kişiler için uygundur. Bu hak her iki taraf için de iş ilişkisinin güvenli bir şekilde sonlandırılmasına olanak tanır. Ayrıca, fesih sonrası doğabilecek yasal uyuşmazlıkların önüne geçilebilir. 

Örneğin, işverenin işçiye ücret ödememesi, mobbing uygulaması, işçinin sorumluluklarını yerine getirmemesi veya görevini kötüye kullanması gibi durumlar haklı nedenle fesih olanağı tanınır. Haklı fesih yasal yollar ile yapılması ortaya çıkacak sorunların önüne geçebilir. Öte yandan, işçinin işsizlik maaşı alabilmesi veya kıdem tazminatına hak kazanması gibi hakları da güvence altına alan bir durumdur. 

Haklı fesih, işçi ve işverenin belirli şartlar altında iş akdini derhal feshetmesine imkân tanır. İşçi için haklı fesih, sağlıksız çalışma koşulları gibi nedenlerden doğabilirken, işveren için ise disiplinsizlik gibi durumlarda kullanılabilir.

Haklı Fesih Şartları Nelerdir?

Haklı fesih, işçi ve işverenin belirli koşullarda iş akdinin anında ve tazminatsız bir şekilde sonlandırılabilmesine olanak sağlar. Bu fesih türü, İş Kanunu ve Borçlar Kanunu ile düzenlenmiştir. İşçi veya işverenin haklı feshe başvurabilmesi için belirli şartların yerine getirilmesi gerekir. Bu şartlar:

  • İşin niteliği, işçinin sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturuyorsa veya işyerinde bulaşıcı bir hastalık söz konusuysa kullanılabilir.
  • İşverenin işçiyi yanıltması, ücretin zamanında veya tam ödenmemesi, işçiye cinsel taciz gibi davranışlar haklı fesih sebebidir.
  • İşçinin çalışmasını imkânsız kılan doğal afetler veya iş yerinde yaşanan beklenmedik olaylar bu kapsamda değerlendirilir.

İşveren açısından haklı fesih şartları ise daha çok işçinin iş sözleşmesine aykırı davranışlarda bulunmasına dayanır. Bu şartlar arasında devamsızlık, görevini kötüye kullanma, işyerinde ahlaka aykırı davranışlarda bulunma veya işyerinde hırsızlık gibi durumlar yer alır.

Haklı fesih, iş ilişkisini sürdürülemeyecek hale getiren durumlarda, işçi veya işverenin sözleşmeyi sonlandırmasına olanak tanır. Bu, tarafların haklarının korunmasını ve iş ilişkisinin güvenli şekilde sonlandırılmasını sağlar.

Haklı Fesih Sebepleri Nelerdir?

Haklı fesih

Haklı fesih nedenleri, işçi ya da işverenin iş sözleşmesini derhal sona erdirme hakkını sağlayan ve İş Kanunu'nda belirtilen önemli durumlardır. İşçi ve işveren, iş ilişkisinin devamını imkânsız kılan bu durumlarla karşılaştıklarında haklı fesih yoluna başvururlar. Bu durumlar, İş Kanunu’nun 24. ve 25. maddelerince detaylandırılmaktadır. 

İşçi açısından fesih sebepleri arasında:

  • Sağlık nedenleri
  • Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık
  • İşyerinde zorlayıcı sebepler

İşveren açısından fesih sebepleri arasında:

  • İş günü içerisinde mazeretsiz devamsızlık
  • İş görme yükümlülüğünün ihlal edilmesi
  • İşyerinde ahlaka aykırı davranışlarda bulunulması

Haklı Fesih Sonuçları Nelerdir?

Haklı fesih

Haklı fesih, iş sözleşmesinin taraflardan biri tarafından kanunda belirtilen haklı sebeplere dayandırılarak sona erdirilir. Bu durum, işveren ve işçi için farklı sonuçlar doğurur.

İşveren için haklı fesih sonuçları arasında ilk ve en dikkat çekeni işveren haklı nedenle fesih gerçekleştirdiğinde, işçiye ihbar tazminatı ödemek zorunda kalmaz. Üstelik ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller gibi nedenlerden dolayı fesih yapılmışsa işçilerin kıdem tazminatı da ortadan kalkar. Bunun yanı sıra işveren, iş akdini derhal sona erdirme hakkına sahip olur ve işçiye herhangi bir ihbar süresi tanımak zorunda değildir.

İşçi açısından bakıldığında ise haklı nedenle fesih durumunda ihbar süresine uyum sağlaması gerekmez. Ayrıca, işçi bu durumda kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Ancak, işsizlik maaşı talep edilebilmesi durumu haklı fesih gerekçesine bağlıdır. Eğer fesih durumu işverenin kanuna aykırı bir eyleminden kaynaklanıyorsa işsizlik maaşı alınabilir.

Haklı fesih durumunda, işveren ihbar tazminatı ödemez ve belirli durumlarda kıdem tazminatı da ödemek zorunda kalmaz. İşçi ise haklı fesih durumunda kıdem tazminatına hak kazanabilir ve belirli koşullarda işsizlik maaşı talep edebilir.

Haklı Fesih’te Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Haklı fesih gerçekleştirilirken dikkat edilmesi gereken bazı durumlar vardır. Bunlar:

  • Haklı fesih hakkının kullanılabilmesi için yasal yükümlülüklere uyulması gerekir.
  • Haklı fesih kullanmak isteyen işçi veya işveren nedenlerini net bir şekilde belirtmelidir. Fesih bildiriminde bulunurken belirsizlik ve eksikler soruna yol açabilir.
  • Haklı fesih durumunda bulunan işçiler şartları belgeler ile kanıtlamalıdır.
  • İşveren tarafından yapılacak fesihlerde, işçiden mutlaka savunma alınmalı ve olay detaylı şekilde belgelenmelidir.

Haklı fesih gerçekleştirirken, nedenlerin net bir şekilde belirtilmesi ve yasal yükümlülüklere uyulması önemlidir. İşverenin fesih durumunda işçiden savunma alması ve olayları belgelerle desteklemesi gerekmektedir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Haklı Nedenle Fesihte Neler Ödenir?

Haklı nedenle fesihte, işçiye ödenmesi gereken bazı haklar bulunmaktadır. İşçi, eğer haklı nedenle iş sözleşmesini feshederse, kıdem tazminatına hak kazanır. Bunun yanında, fesih tarihine kadar olan çalışmasına karşılık gelen ücret, kullanılmamış yıllık izin ücreti ve varsa fazla mesai ücretleri de ödenir.

İşveren Haklı Fesihte Tazminat Öder Mi?

İşveren, haklı nedenle fesih yaptığı durumlarda işçiye ihbar tazminatı ödemez. Bununla birlikte, haklı nedenler özellikle ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık gibi ciddi ihlallerden kaynaklanıyorsa, işveren kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğünden de kurtulabilir.

İşçi Hangi Durumlarda Haklı Fesih Yapabilir?

İşçi, iş sağlığını tehlikeye sokan çalışma koşulları, işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları ya da işçinin işyerinde karşılaştığı zorlayıcı sebepler gibi durumlarda haklı fesih yapabilir.

Haklı Fesih Kaç Gün Sürer?

Haklı fesih süresi, işçinin fesih sebebini öğrendikten sonra 6 iş günü içinde kullanılmalıdır. Ayrıca, feshe neden olan olayın üzerinden en fazla 1 yıl geçmiş olması gerekmektedir. Ancak sağlık nedenleri veya zorlayıcı sebepler söz konusu olduğunda bu süre sınırı esnetilebilir.

Haklı Fesih Tazminatı Ne Kadar?

Haklı nedenle fesihte işçiye ödenen kıdem tazminatı, çalıştığı her tam yıl için 30 günlük brüt ücret tutarındadır. Bu tazminat, işçinin kıdemine göre hesaplanır ve kıdem süresi kadar tazminat hakkı doğar.

ideasoft monogram
IdeaSoft akıllı e-ticaret paketleri ile kendi e-ticaret sitenizi kurabilir, internetten satış yapabileceğiniz online mağazanızı açabilirsiniz. Hemen başvurarak 15 gün boyunca altyapımızı ücretsiz olarak deneyebilirsiniz.
Meriç Baha Özbek
Meriç Baha Özbek

E-ticaret Danışmanı

Meriç Baha Özbek, E-ticaret, SEO stratejileri ve dijital pazarlama konularında uzmanlaşmış deneyimli bir profesyoneldir. 2 yıldır SEO ve dijital pazarlama, e-ticaret alanlarında çalışmaktadır. Yazar hakkında detaylı bilgi

Popüler Videolar