Tevkifat Nedir Gelir Vergisi ve KDV Tevkifatı Nedir?

Tevkifat ne demek, nasıl hesaplanır gibi konular birçok kişi tarafından merak edilir. Kelime anlamı olarak bu maddi kesinti manasını taşımaktadır. Vergi anlamında incelendiği zaman ise bölüşme ve kesinti yapma demektir. KDV tevkifatı ve Gelir Vergisi Tevkifatı dahil farklı seçenekler yer almaktadır.

Bunların arasından Gelir Vergisi Tevkifatı, 94. maddesinde belirtilen gelir türleri üzerinden Bakanlar Kurulu’nca tespit edilen kesintilere denilmektedir.

KDV tevkifatı kanunda belirli malların alım-satımı yahut hizmet bedeli üzerinden hesaplanan Katma Değer Vergisi, alıcıdan bazen tamamı bazen de kanunca belirlenmiş olan oran kadarca kesinti gerçekleştirilmektedir. Satıcı yerine vergi sorumlusu sıfatıyla vergi dairesinde beyan edilmekte ve ödenmektedir.

Tevkifat Nedir ve Neden Yapılır?

Tevkifat nedir incelendiği zaman, faturanın içerisinde bulunan verginin satıcı ve alıcı içerisinde paylaşılması demektir. Tevkifat uygulanabilen hizmetlerden bazıları genel anlamda,

1.      Bazı yapım işleri ve bunlara ait mühendislik-mimarlık hizmetleri,

2.      Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri,

3.      Yemek servisi hizmetleri,

4.      Özel güvenlik hizmetleri,

5.      Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tamirat, bakım ve onarım hizmetleri,

6.      Yapı denetim hizmetleri,

7.      Danışmanlık ve denetim hizmetleri,

Gibi yerlerde kullanıldığı görülmektedir.

Tevkifat Türleri Nelerdir ve Hangi Durumlarda Uygulanır?

KDV ve Gelir Vergisinin yanı sıra Tam Tevkifat da yer almaktadır. Bu satıcının ödeyeceği verginin hepsinin alıcıya yüklenmesi olarak tanımlamaktadır. Kısmi tevkifat ise ödenecek olan vergi tutarının satıcı ve alıcı arasında bölüştürülmesi şeklinde gösterilmektedir.

Belirli bölümünün satıcı, kalanının ise satıcı tarafından ödenmesiyle yapılmaktadır. Bölüştürme işlemi esnasında uygulanacak oranlar söz konusu işleme göre farklılaşmaktadır.

Gelir Vergisi Tevkifatı Nedir ve Kimler Tarafından Yapılır?

Tevkifat kendi içerisinde farklı türlere sahiptir. Bunlardan bir tanesi Gelir Vergisi Tevkifatı olup Gelir Vergisi Kanunu 94. maddesinde belirtilen gelir cinsleri üzerinden tanımlanan kesintiler bu şekilde tanımlanmaktadır.

GVK’nın 94. maddesi içerisinde tevkifatlı fatura düzenleyecek sektörler, gelir çeşitleri ve mevcut kesintiler detaylı şekilde gösterilmiştir.

Bunun yanı sıra hangi kuruluşlar yapabilir incelendiği zaman farklı yerler olduğu görülmektedir:

1.      Genel bütçe kapsamındaki daireler

2.      Katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler, köyler ve bunlara bağlı birlikler

3.      Döner sermaye sistemiyle çalışan kuruluşlar

4.      Kamu kurumu özelliğine sahip mesleki kurumlar

5.      Yasalarla kurulmuş ya da tüzel kişiliğe sahip emekli ve yardım sandıkları

6.      Bankalar

7.      Kamu İktisadi Kurumları ve İktisadi Devlet Örgütleri

8.      Özelleştirme boyutundaki kurumlar

9.      Organize endüstri bölgeleri ve bütün borsalar

Ayrıca farklı kuruluşlar da yine yapabilmektedir.

KDV Tevkifatı Nedir ve Kimler Tarafından Yapılır?

KDV tevkifatı teslim yahut hizmet tutarı üzerinden hesaplanan verginin, satıcıdan değil alıcı tarafından tümüyle yahut kısmi şekilde beyan ederek ödenmesidir. Bu kapsamda,

1.      Mühendislik hizmetleri,

2.      Mimarlık hizmetleri,

3.      Özel güvenlik hizmetleri,

4.      Makine, teçhizat işleri,

5.      Demirbaş ve taşıtlara ilişkin tamirat, bakım ve onarım hizmetleri,

6.      Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri,

7.      Danışmanlık, yapı ve denetim hizmetleri,

Bunu yapabilmektedir.  Ayrıca türleri arasında bulunan KDV tevkifatının ne zaman ödeneceği de yine bilinmesi gereken bir durumdur. Katma Değer Vergisi Tevkifatı ödemesi gerçekleştirecek olanlar, vergi beyannamesi gerçekleştirme ardından vergi borcunu vergilendirme dönemini takip eden ayın, 24. günü akşamına dek gerçekleştirilmelidir.

Bu faturayı kesebilen çok sayıda yer vardır. Bunlardan bahsetmek gerekirse genel anlamda aşağıda gösterilebilmektedir:

1.      Bankalar

2.      Döner sermaye ile çalışan kuruluşlar

3.      Kamu kuruluşu statüsünde çalışanlar

4.      Katma bütçe ya da genel bütçeli idare kurumları

5.      Belediyeler, köyler, il özel idareleri ve bunların teşkil ettikleri birlikler

6.      Organize sanayi bölgelerindeki kurumlar ve borsa şirketleri 

Ayrıca tevkifat zorunluluğu bulunmayan durumlar da yine görülmektedir. Vergiden muaf olan esnaf ve sanatkarlar, nihai tüketiciler, basit usule tabi mükellefler, çiftçiler, yük taşımacılığı hizmetlerinin KDV tevkifatı gerçekleştirme zorunluluğu yoktur.

Kısmi Tevkifat Uygulanacak Hizmet ve Teslimler Nelerdir?

Tevkifat kendi içinde farklı türlere ayrılmaktadır. Bahsedilmesi gereken başlıklardan bir tanesini de Kısmi Tevkifat oluşturmaktadır. Bu çerçevede çok sayıda hizmet ve teslimler görülmekte olup genel anlamda şöyledir:

1.      Yapım işleri ile bu işlere ilişkin mühendislik mimarlık ve etüt- proje hizmetler

2.      Etüt, Plan-Proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetler

3.      Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetleri

4.      Yemek servisi ve organizasyon hizmetleri

5.      İşgücü temin hizmetleri

6.      Yapı denetim hizmetleri

7.      Fason Olarak Yaptırılan Tekstil ve Konfeksiyon İşleri, Çanta ve

8.      Ayakkabı Dikim İşleri ve Bu İşlere Aracılık Hizmetler

9.      Fason İşlerle İlgili Aracılık Hizmetler

10.  Turistik Mağazalara Verilen Müşteri Bulma/Götürme Hizmeti

11.  Spor Kulüplerinin Yayın, Reklâm ve İsim Hakkı Gelirlerine Konu İşlemleri

12.  Temizlik, Çevre ve Bahçe Bakım Hizmetleri

13.  Servis Taşımacılığı Hizmeti

14.  Her türlü baskı ve basım hizmetler

15.  5018 sayılı Kanuna ekli cetveller kapsamındaki idare, kurum ve kuruluşlara verilen diğer hizmetler

16.  Külçe Metal Teslimleri

17.  Bakır, Çinko, Alüminyum ve Kurşun Ürünlerinin Teslimi

18.  Metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklarının teslimi

19.  Metal, Plastik, Lastik, Kauçuk, Kâğıt, Cam Hurda ve Atıklarından Elde Edilen Hammadde Teslim

20.  Pamuk, Tiftik, Yün ve Yapağı ile Ham Post ve Deri Teslimler

Ağaç ve Orman Ürünleri Teslimi de yine bunların arasında yer almaktadır. Tevkifat ne demek bu bakımdan geniş bir konu olmaktadır.

Tevkifatın Vergi Beyannamelerine Etkisi Nedir?

KDV tevkifatı vergiden düşer mi en çok düşünülen meselelerden bir tanesi olmaktadır. KDV tevkifatı da satıcıya ödenen tutara ek olarak belirlenmiştir. KDV’nin belirli oranda düşürülmesi ve vergi dairesine ödenmesidir.

Bu bakımdan satıcıya ödenen KDV değerinin bir ölümü ya da tamamı ana tutardan düşürülmekte, vergi dairesine ödeme gerçekleştirilmektedir.

Tevkifat Yapılırken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Nelerdir?

Tevkifat yaparken dikkat edilmesi gereken birçok nokta olsa da özellikle tevkifat oranları bilinmesi gereken detaylardan bir tanesi olmaktadır. Bu oranlar her sektöre göre farklılık arz etmektedir. Oran ve sektör eşleşmesi genel olarak şöyle görülmektedir:

1.      Yapım işleri ve bu işlerle beraber yapılan mimarlık, mühendislik ve etüt, proje hizmetleri yüzde 30

2.      İkametgahı, işyeri, kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanların yaptığı işlemler Tam tevkifat

3.      Danışmanlık, plan, proje, etüt, denetim vb. hizmetler yüzde 90

4.      Serbest meslek faaliyetlerindeki teslim ve hizmetler Tam tevkifat

5.      Demirbaş, makine, teçhizat ve taşıtların onarım, bakım ve tadilatları yüzde 50

6.      Kiralama işlemleri Tam tevkifat

7.      Yemek servis ve organizasyon hizmetleri yüzde 50

8.      Özel güvenlik hizmetleri yüzde 90

9.      İşgücü temin hizmetleri yüzde 90

10.  Servis taşımacılıkları yüzde 50

11.  Yapı denetim hizmetleri yüzde 90

12.  Ağaç ve orman ürünlerinin teslimi yüzde 50

13.  Turistik mağazalara verilen müşteri bulma hizmetleri yüzde 90

14.  Spor kulüplerinin yayın, reklam ve isim hakkı gelirlerine konu işlemleri yüzde 90

Tevkifat oranları bilinmesi gereken başlıklardan biri olmaktadır. Bunlar yukarıda olduğu gibi inceleyerek bir fikir edinmeniz mümkündür.

Tevkifatın Muhasebe Kayıtları Nasıl Yapılır?

Tevkifat hesaplama Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenmiş olan oranlar kullanılarak yapılmaktadır. Söz konusu oranlar da yukarıda verilmiştir. Bunları göz önünde bulundurursanız faturadaki vergi toplamını alıcı ve satıcı arasında bölüştürmeniz mümkündür.

Tevkifatın Vergi İadesine Etkisi Nedir?

Tevkifatlı fatura her türlü üründe yahut her türlü hizmette uygulanan bir durum olmamaktadır. Bakanlar Kurulu’nca belirlenmiş belirli ürün ve hizmetler için uygulanabilmektedir. Uygulama tamamen tevkifat oranlarının sadece alıcıya yahut satıcıya yüklenmesinin önüne geçme için yapılmıştır.

Bu faturanın oluşturulması oldukça kolay olsa da tevkifat nedir kapsamında bilinmeyen ve özellikle öğrenilmek istenen konulardan biri olmaktadır. Bunu yapmak için fatura oluşturma esnasında bütün veriler girilmekte, ardından da sayfanın en altında mevcut toplam KDV tutarının yanındaki + işaretine tıklanmalıdır.

Ekrana gelecek olan tevkifat oranları içinden birini seçtiğiniz zaman tutar otomatik şekilde hesaplanmakta, KDV tutarından da çıkartılmaktadır.

Tevkifat Yükümlülüklerinin Yerine Getirilmemesi Durumunda Hangi Yaptırımlar Uygulanır?

Tevkifat gerçekleştirmek zorunda olan alıcılar tarafından sorumlu sıfatı ile beyan edilip, ödenmesi gerekmekte olan vergilerin beyan edilmediğinin yahut eksik beyan edildiğinin bulunması halinde söz konusu vergi tutarı vergi ziyaı cezası ve gecikme faiziyle beraber, vergi sorumlusundan tahsil edilmektedir.