URL nedir? Ne İşe Yarar?

İnternet insan hayatına ilk girdiğinde günümüzdeki kadar derin ve kapsamlı değildi. Fakat yine de her bir sayfanın kendine özgü özellikleri vardı. Bu durum günümüzde de geçerliliğini korumaktadır. Tarayıcınızdan girdiğiniz bir sayfada ne gördüğünüz ve sizi o sayfaya götüren detay, tam olarak o sayfaya özeldir. Sizi o sayfaya götüren tarayıcı ise bu yolu, URL adı verilen bir karakter grubundan öğrenir.

URL Nedir? Ne İşe Yarar?

URL adı verilen karakter grubu, en kısa tanımıyla, web üzerindeki bir sayfanın benzersiz adresidir. Adres çubuğunda görünen sıralı uzun metin, URL adresinin ta kendisidir. Türkçede kendisine “Tekdüzen Kaynak Bulucu/Yükleyici” gibi bir karşılık bulunan URL’in evrensel açılımı “Uniform Resource Loader” şeklindedir. 1980’li yıllarda hayatımıza giren Uniform Resource Loader, internet tarihinin en eski kavramlarından biridir.

Birtakım isimlerden, harflerden, rakamlardan ve sembollerden oluşan bu araç, internette yer alan bir web sayfasını, tarayıcı aracılığıyla, son kullanıcının ekranına yansıtmaya yarar. Kavramın tam olarak ne olduğunu anlamak için URL örneklerine göz atmak faydalı olabilir. Örneğin “https://www.ideasoft.com.tr/e-ticaret-paketleri/” şeklindeki URL, IdeaSoft’un e-ticaret paketlerinin yer aldığı sayfanın adresini ifade eder.

Hemen E-ticaret'e Başlayın!

E-ticaret adım atmadan önce, IdeaSoft e-ticaret yazılımlarını ücretsiz deneyebilirsiniz.

Hemen Ücretsiz Deneyin!

URL Nasıl Çalışır?

URL adreslerinin çalışma prensibi bir taraftan çok karmaşık gibi görünürken bir taraftan da son derece basittir. Bu adresler benzersizdir ve her bir adresin gösterdiği tek bir sayfa vardır. Sayfada yer alan herhangi bir bağlantı ile başka bir sayfaya geçilirse, adres çubuğundaki adres de değişir.

Web üzerindeki bir site sayfasının tüm içeriği, belirli bir sunucuda mevcuttur. Tarayıcı içerik bilgilerini sunucudan alır ve kullanıcının ekranına yansıtır. Söz konusu içeriğin bulunduğu sunucu ise aslında URL adresine değil, bir IP adresine sahiptir. Çok sayıda rakamdan meydana gelen bu IP adresleri hem kullanıcı hem de arama motorları için kullanışsızdır. Çünkü okunması zordur ve akılda kalıcılığı yoktur.

URL, ilgili IP adresini kullanıcıların ve arama motorlarının okuyabileceği, anlamlı bir metin hâline dönüştürür. Örneğin “E-ticaret sitesi nedir?” başlıklı bir yazı okuyorsanız, bulunduğunuz sayfanın doğal URL adresinin bir yerinde mutlaka, “e-ticaret-sitesi-nedir” gibi bir kelime grubu görürsünüz. Bu size, sayfanın ana teması hakkında bilgi verir ve siz bu bağlantıya tıklamadan önce, tıkladıktan sonra gideceğiniz sayfada neler olduğu hakkında fikir sahibi olursunuz.

URL Bölümleri Nelerdir?

Site kurulumu sürecinin en önemli adımlarından biri URL oluşturma aşamasıdır. Bu adresi oluşturmadan önce, adreste yer alan ögeler ve bölümler hakkında bilgi sahibi olmakta fayda vardır. Çünkü her bir bölümün var olma görevi ve hizmet ettiği amaç farklıdır. Bölümlerin bir kısmı önceden belirlenirken bir kısmı da sonradan manuel olarak değiştirilebilir.

Fiziksel bir ev adresinde il, mahalle, numara, daire gibi pek çok detay bulunduğu gibi URL’in de doğru adresi göstermesi için detaylara sahip olması gerekir. Toplamda 2.083 karakter ile sınırlı olan bu adres, “protokol, domain(site adı) ve dosya/kaynak konumu” şeklinde üç ana bölüme ayrılabilir. Fakat bu üç ana bölüm, kendi içerisinde pek çok bölüme ayrılmaktadır. Bölümleri birbirinden ayırmak için ise aralarına “/” sembolü konulmaktadır.

Protokol

Klasik “http://” ibaresi, URL kombinasyonu içerisindeki protokol bölümünün en yaygın örneğidir. Günümüzde SSL sertifikasının kullanımına bağlı olarak daha çok “https://” şeklinde görüntülenmektedir. Bununla birlikte dosya aktarımını ifade eden “ftp:” ve mail kaynaklarını ifade eden “mailto:” protokolleri de sıklıkla kullanılır.

World Wide Web (www)

İnternet kelimesinin duyulması ile birlikte hemen herkesin aklına gelen “www” kavramı, URL adresinin demirbaşıdır. İstisnasız her adresin başında “www” bulunmaktadır. Sayfada dolaşım hâlindeyken adres çubuğunda bu ibare görünmese bile mouse ile adres çubuğuna tıklandığında, adresin başında, protokolden sonra “www” olduğu görülebilir. Fakat bir web sitesine gitmek için adresin başına “www” koyma zorunluluğu yoktur. Bu ibare olmadan da doğru adres açıldığı için kullanımı yaygınlığını yavaş yavaş yitirmektedir.

Domain (Alan Adı/Site Adı)

Sitenin adını ifade eden alan adı bölümü, görüntülenen sayfanın hangi siteye ait olduğunu gösterir. Örneğin bu yazının bulunduğu sayfaya ait olan URL adresinin domain bölümü, “ideasoft” şeklindedir. Site adı size ve markanıza özeldir. Alan adı, her bir alan adı uzantısı için sadece bir adet olabilir.

Top Level Domain (Alan Adı Uzantısı)

Çoğunlukla “.com” olarak tanınan alan adı uzantısı, web sitesinin türüne, içeriğine, hizmetine ya da site sahibinin tercihine göre değişkenlik gösterebilir. En sık kullanılan uzantılar “.com, .com.tr, .net, .org, .site, .gen.tr” şeklinde sıralanabilir. Bunların dışında “.gov, .k12, .bel.tr” gibi devlet hizmetlerinde kullanılan alan adı uzantıları da bulunmaktadır.

Folder (Klasör Adı)

Klasör bölümü, sayfanın içeriğinde bulunan metin, görsel ve diğer nesnelerin, sunucuda konumlandırıldığı klasörü ifade eder. E-ticaret sitelerinde bu bölümde genellikle ana kategori adı bulunur.

File (Dosya Adı)

Dosya adı kısmı, ziyaret edilen sayfa ile ilgili en çok fikir veren bölümdür. Çünkü bu bölüme genellikle sayfa başlığı yazılır. E-ticaret sitelerinde bu bölümde doğrudan ürünün adı bulunur. Blog sitelerinde ise odak anahtar kelimenin geçtiği bir dosya adı tercih edilir.

File Extension (Dosya Türü)

Dosya türü kısmı, adres çubuğunda her zaman görünen bir bölüm değildir. Kaynak sayfanın kodlama dilini bildiren bu bölüm, URL adreslerinin sonunda yer alır. Çoğunlukla “htm, html ve php” şeklinde görünür.

SEO İçin URL Neden Önemlidir?

Web sitelerinin internet dünyasındaki varlığını sürdürebilmeleri için gerekli olan SEO, web sitesi ile ilgili hemen her şeyden etkilenir. Arama motorlarının SERP sıralaması için destek aldığı SEO, bir web sitesinin, arama sonuçlarında kaçıncı sırada çıkacağı ile doğrudan ilgilidir. Özellikle e-ticaret siteleri gibi rekabet içerisinde bulunan sitelerin SEO’ya, dolayısıyla URL adresine önem vermesi gerekir.

Başta Google olmak üzere tüm arama motorları, kullanıcıların aramaları ile ilgili en alakalı sonucu bulup kullanıcı deneyimini kusursuz hâle getirmek için çalışır. Bu nedenle URL, SEO için ciddi bir önem taşır. Gidilecek sayfa ile ilgili net bir şekilde bilgi veren adresler, arama motorları tarafından faydalı olarak kabul edilir ve bu şekilde adresi olan siteler, arama sonuçlarında öne çıkar.

URL adresleri, IP adreslerini kullanıcı için okunabilir hâle getirdiği gibi arama motorları için de aynı işlevi yerine getirir. Dolayısıyla arama motorları da kullanıcı deneyimini artırabilen ve gidilen sayfayı tanımlayabilen adresleri daha kolay okur ve kullanıcıya sunar. Ayrıca doğru adreslerin tıklanma oranı da daha fazladır ve bu durum da SEO’yu olumlu etkiler.

İyi Bir SEO İçin URL Nasıl Olmalıdır?

Bir URL oluşturmak, sadece sayfanın adını site adından sonra yazmaktan ibaret değildir. Adreste yer alan bölümleri doğru bir şekilde sıralamak ve harfleri, hatta sembolleri doğru kullanmak iyi bir SEO için temel gerekliliklerdendir. İyi bir SEO için ihtiyaç duyulan URL yapısının taşıması gereken bazı özellikler şöyledir:

• Adres karmaşık rakam ve semboller yerine sayfanın başlığını içermelidir.
• E-ticaret siteleri için ideal URL yapısı “siteadı/ana-kategori/alt-kategori/ürün-adı” şeklindedir.
• Kategori isimleri girilirken karmaşık ve spesifik detaylardan kaçınılmalı, genel ve net ifadeler kullanılmalıdır.
• Adres oluşturulurken mutlaka anahtar kelime de kullanılmalıdır. Fakat tüm anahtar kelimeleri adrese dizmek doğru değildir.
• URL diziliminde sadece ana/odak anahtar kelime yer almalıdır.
• Adres, mümkün olduğunca kısa tutulmalı, karakter sayısı mümkün olduğunca az olmalıdır.
• Anlamlı ve okunaklı bir adres kombinasyonu oluşturulmalıdır. Karmaşık cümlelere, eklere, bağlaçlara ve benzeri kafa karıştırıcı ögelere yer verilmemelidir.
• SEO uyumlu URL kombinasyonunda kısa çizgi/tire (-) kullanımı da çok önemlidir. Her kelimeden sonra tire kullanmak hem kullanıcının hem de arama motorunun işini kolaylaştırır.
• Kaynağın konumunu ifade eden bölümlerin sayısı da mümkün olduğunca az olmalıdır. Arka arkaya çok fazla “/” ile ayrılan bölümün olması, sayfanın görünürlüğünü azaltır.
• ASCII niteliğindeki karakterlere, adres diziliminde yer verilmemelidir.
• Alt alan adı (subdomain) kullanmak da SEO konusunda olumsuz etkiler yaratabilir. E-ticaret sitesinin adından önce “magaza, shop, satis” gibi subdomainler kullanılmamalıdır.
• URL oluşturulurken Türkçe karakter kullanılmamalıdır.