İskonto Nedir ve Nasıl Hesaplanır? İskonto Hesaplama Aracı

İskonto, ticari işlemlerde kullanılan bir indirim yöntemidir. Genellikle mal veya hizmet satışlarında, belirli bir süre içinde veya belirli bir miktar alım karşılığında uygulanmaktadır. İskonto, satıcı ve alıcı arasındaki anlaşmaya dayanır ve genellikle satış fiyatından düşülerek hesaplanmaktadır.

İskonto, ticari faaliyetlerde çeşitli amaçlarla kullanılabilmektedir. Öncelikli olarak, satıcılar müşterilerine cazip teklifler sunarak satışlarını artırmak için yararlanılmaktadır. Aynı zamanda ticari belgelerde, özellikle fatura ve çeklerde de görülebilmektedir. Faturalarda, alıcının ödeme yapması durumunda belirli bir iskonto oranı belirlenebilmektedir.

İskonto nedir sorusuna genel anlamda bu şekilde bir yanıt verilebilir. Kendi içinde bunun farklı türleri vardır. Eğer e-ticarete yeni başlamayı düşünen bir işletme ya da girişimciyseniz, bu konuyu bilmeniz faydalı olacaktır. İskonto doğru bir şekilde kullanılırsa ürün satışlarından elde ettiğiniz kârı yükseltmenizde etkili olur.

İskontonun Tanımı ve İşletmeler Açısından Önemi

İskonto, temel olarak bir ürün veya hizmetin normal satış fiyatının altında satılmasıdır. İskonto, tüketicilere indirim sağlamak amacıyla kullanılan bir satış teşvikidir. İskontolar, çeşitli şekillerde uygulanabilir, örneğin nakit iskonto, ticari iskonto, sezonluk iskonto, miktar iskonto, vb. gibi farklı çeşitleri bulunmaktadır.

• İskonto uygulamak, işletmelerin stoklarını azaltarak depolama maliyetlerini azaltabilir.
• İskonto, ödemelerin hızlandırılmasına yardımcı olabilir. Bu, işletmenin nakit akışını artırarak likiditeyi korumasına ve diğer yatırımlara daha hızlı yönlendirmesine olanak tanır.
• İskontolar, tüketicileri çekmek ve markaya bağlamak için etkili bir yöntemdir. Yeni ürünlerin tanıtımında veya pazar payını artırmak isteyen işletmeler için önemlidir.
• İskonto uygulamak, tüketicilerin satın alma eğilimini artırarak, kısa vadede satışları artırabilir.
• İskontolar, işletmelerin rekabetçi bir avantaj elde etmelerine yardımcı olabilir.

Hemen E-ticaret'e Başlayın!

E-ticaret adım atmadan önce, IdeaSoft e-ticaret yazılımlarını ücretsiz deneyebilirsiniz.

Hemen Ücretsiz Deneyin!

İskonto Türleri ve Uygulama Alanları

İskonto türleri kendi içerisinde farklı gruplarda incelenmektedir. Genel anlamıyla bunlar beş ayrı sınıfa ayrılmaktadır:

1. Peşin iskontosu
2. Miktar iskontosu
3. Mevsim iskontosu
4. Grup iskontosu
5. Müşteri iskontosu

Bunların yanı sıra Ticari İskonto ve Tahsilat İskontosu da iskonto türleri arasında bilinmesi önerilen türlerdir.

Ticari İskonto ve Tahsilat İskontosu

İskonto ticari ve muhasebe anlamında farklı incelenen bir kavramdır. Her ne kadar ismi aynı olsa da karıştırılmaması gerekir. İskonto genel anlamı ile tanımlanırsa yapılan indirim demektir. Muhasebe olarak incelendiğinde ise gelecekteki nakit akımının iskonto esası üzerinden bugünkü ederinin hesaplanması olmaktadır.

İskonto uygulaması farklı oranlarda yapılabilmekte olup oranlar sektöre göre farklılık oluşturabilmektedir. Gerçekleştirilen indirim fiyattan yüzde olarak düşürülmekte olup indirim fiyattan yüzde şeklinde düşürülmektedir. Oran konusunda ürünün gerçek fiyatının 2 katı ya da daha fazla yazılmaktadır.

Bu uygulamanın yanı sıra bankacılık içerisinde de görülmektedir. Banka kredilerinde uygulanan iskontoya iskonto kredisi adı verilmektedir. Ticarette uygulanana ise satış iskontosu adı verilmektedir. Bu gerçekleştirilirken peşin alınmakta veya bazı şartlara uyulmaktadır.

İskonto Uygulamalarının Satış Stratejileri ve Müşteri İlişkileri Üzerindeki Etkisi

İskonto uygulaması doğru bir şekilde yapıldığında satış stratejileri üzerinde pek çok önemli etkiye sahiptir. Bunlardan genel olarak bahsedilmesi gerekirse şu şekilde görülmektedir:

1. Müşteriler, indirimli fiyatlarla daha cazip tekliflerle karşılaştıklarında satın alma olasılıkları yükselmektedir.
2. İskonto uygulamaları, müşterilerin daha fazla ürün veya hizmet satın almasını teşvik edebilmektedir.
3. Rekabetin yoğun olduğu pazarda, indirimli fiyatlar müşterilerin dikkatini çekebilmektedir. Bireylerin tercihlerini size çekmenize yardım edebilmektedir.
4. İskonto uygulamaları müşteri sadakatini arttırabilmekte, müşteri memnuniyetini sağlayabilmektedir.
5. Bireyler genelikle indirimli fiyatlarla yapılan alışverişlerden memnun kalmaktadır.
6. İskonto işletmelerin rekabet gücünü yükseltebilmektedir. Pazarda benzer ürün veya hizmetleri sunan diğer işletmelere göre daha düşük fiyatlarla ürünlerin satılması, müşterilerin işletmeyi tercih etmelerini sağlayabilmektedir.

İskonto Hesaplama Yöntemleri

İskonto hesaplama yöntemleri, ticari işlemlerde kullanılan farklı indirim hesaplama yöntemlerini ifade eder. İskonto, satıcı tarafından müşteriye sunulan bir indirim türüdür ve genellikle peşin ödeme veya erken ödeme avantajlarından yararlanmak amacıyla uygulanır. Formülü şu şekildedir;
Hesaplama Aracı: İskonto Tutarı = Satış Bedeli x İskonto Oranı

Satış Fiyatı (SF)	İndirim Oranı (IO)	İskonto Tutarı (IT)	İskonto Sonrası Fiyat (ISF)
100 TL	%10	10 TL	90 TL
200 TL	%25	50 TL	150 TL
50 TL	%15	7.5 TL	42.5 TL
80 TL	%5	4 TL	76 TL
120 TL	%30	36 TL	84 TL

Örneğin, 1.000 TL'lik bir üründe %10 basit iskonto uygulanırsa, iskonto tutarı 1.000 TL x 0,10 = 100 TL olur.

Basit İskonto Hesaplama Formülü

Basit iskonto hesaplama formülü, kısa vadeli bir gelecekte ulaşılacak olan değerin, belirli bir iskonto oranı ile hesaplanarak bulunan indirim tutarının düşürülmesi yöntemi olmasıdır.

İskontolu fiyattan normal fiyat hesaplanmak isteniyorsa indirimli fiyat 100 ile çarpılmaktadır. Elde edilen sonuç da 100’den indirim oranının çıkarılması ile elde edilen sonuca bölünmektedir. Örnek olarak; %20 iskontolu fiyatı 320 TL olan ürünün normal satış fiyatı 320 x 100 (100-20)= 32000 / 80 = 400 olarak görülmektedir.

İskonto Oranının Belirlenmesi ve İskonto Süreci

İskonto nasıl yapılır en genel hatları ile incelendiği zaman ilk olarak iskonto oranı belirleme ile başlayabiliriz. İskonto oranı, işletmenin belirlemesi gereken bir faktördür. Bu oran, işletmenin satış politikaları, maliyetler, rekabet durumu, müşteri talepleri ve kar marjı gibi faktörlere bağlı olarak belirlenebilmektedir. İskonto oranı, işletmenin hedefleri ve stratejileri doğrultusunda belirlenmeli ve rekabetçi bir şekilde müşterilere sunulmalıdır.

Bir diğer adım ise müşterilerin bilgilendirilmesi olmaktadır. İşletme, müşterilerini iskonto uygulaması hakkında bilgilendirmelidir. Bunun için farklı reklam türlerinden yararlanmak mümkündür. Bireyler iskonto oranları, süresi, hangi ürünler veya hizmetler için geçerli olduğu gibi bilgiler açık ve net bir şekilde iletilmelidir.

Böylece genel anlamda iskonto nasıl yapılır sorusuna yanıt verilebilir. Uygulama tamamlanınca sadece analizlerin yapılarak nasıl sonuçların elde edildiği görülmektedir.

İskonto Oranının Faktörler ve Pazar Koşulları İle İlişkisi

İskonto oranı belirlenirken dikkat edilmesi gereken bir takım konular yer almaktadır. Genel anlamıyla rakipleriniz ve onların nasıl indirim politikaları benimsediği, ürün ve hizmetin ne olduğu, özellikleri ve yapısı bunlardan bazılarıdır. Bunların yanı sıra kâr marjı ve kârlılık oranı, pazar koşulları ve müşteri talepleri de değerlendirilmesi gereken konular arasındadır.

İskonto Sürecinde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar ve Riskler

İskonto süreci işletmeler için önemli bir satış stratejisi olsa da, dikkat edilmesi gereken noktalar ve bazı riskler bulunmaktadır. Kârın analizi bunlardan bir tanesidir. İskonto uygulamasının işletmenin karlılığına etkisi dikkate alınmalıdır. İskonto oranının kar marjını aşırı derecede düşürmemesi ve işletmenin kâr elde etme yeteneğini olumsuz etkilememesi önemlidir.

İskonto oranının işletme için sürdürülebilir ve karlı olması sağlanmalıdır. Ayrıca şu gibi yönleri de yer almaktadır:

1. Uygulama öncesinde ürün veya hizmetin maliyeti dikkatlice analiz edilmelidir.
2. Oran maliyetleri karşılayacak düzeyde olmalıdır. İskonto, maliyetlerin üzerine çıkarak işletme için zararlı hale gelmemelidir.
3. Müşteri deneyimini olumlu yönde etkilemelidir. Müşterilerin indirimli fiyatlardan yararlanırken de tatmin olmaları sağlanmalıdır.
4. İskonto uygulamalarının uzun vadeli etkileri göz önünde bulundurulmalıdır. Sürekli olarak yüksek oranlar sunmak, müşterilerin fiyat algısını da bozulmaya sebep olabilir.
5. İskonto uygulamalarının gereğinden fazla veya sürekli olarak kullanılması, işletmenin itibarını ve marka değerini zedeleme riskini taşır.

Bu bakımdan iskonto avantajları olan bir durum olsa da son derece dikkatli olmak gerekir. Yanlış yapılan uygulamalar istenmeyen sonuçlara yol açabilmektedir.

İskonto ve Nakit Akışı Yönetimi

Finans yönetiminin doğru gerçekleştirilmesi, stratejik kararların alınması için nakit akışı sağlıklı biçimde planlanmalıdır. Bunun yanı sıra hedeflenmesi ve takip edilmesi de aynı şekilde şarttır. Nakit akışı yönetimi genel olarak bahsetmek gerekirse meydana gelmiş alacak ve borçların haftalık ve aylık takibi şeklindedir. Buna nakit akışı yönetimi değil ödemeler dengesi denmektedir.

 İskonto İle Nakit Akışının İyileştirilmesi ve Finansal Planlama

Nakit akışı yönetimi hesaplaması doğmuş alacak ve borçların yaşlandırılmasıyla, meydana getirilecek ödemeler dengesi yanı sıra farklı şeylerle de hesaplanmaktadır. Devam eden faaliyetlerden alış, satış, kârlılık, stok ve vade dikkate alınarak oluşturulacak operasyonel nakit akışıyla beraber gerçekleştirilmelidir.

İskonto İle Tedarikçi İlişkilerinin Yönetimi ve Tedarik Zinciri Verimliliği

İskonto konusuna bahsederken nakit akışı yönetimi üzerine de değinmek gerekir. Eğer nakit akışı doğru bir şekilde planlanmazsa,

• Kârlılık ve verimlilik,
• Mal alış ve satış hedeflemesi,
• Üretim ölçeği,
• Stok yönetimi,
• Fiyatlama stratejisi,
• Yatırım öngörüsü,
• Her bir grup mal veya hizmetin nakit akışına ve kârlılığa etkisi,

Gibi konular da imkansız olmaktadır.

İskonto İle İlgili Muhasebe İşlemleri ve Kayıtlar

İskonto fatura üzerinde gösterilmişse iskonto tutarı fatura toplamından düşülmektedir. Kalan meblağ ise KDV matrahını meydana getirmektedir. İskontonun KDV matrahından düşülebilmesi için gerçekleştirilen iskontonun ticari teamüller kapsamında gerçekleştirilmesi, ayrıca fatura gösterilmesi esas olmaktadır.

İskonto İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi

İskonto temel olarak satıcının alıcıya bazı koşulların gerçekleşmesi şartına bağlı olarak, satış fiyatı üzerinden yaptığı indirim olarak belirtilmektedir. Bunlar satış hacminin yükseltilmesi, aynı ya da benzer mal üreten yahut satan firmalar ile rekabet edebilme, daha fazla satışın yapılması gibi amaçlar görülmektedir.

Yapılma sebebine göre farklı isimlerle adlandırmak mümkündür. Bunlar satış iskontosu, peşinat iskontosu, erken ödeme iskontosu, miktar iskontosu ve ciro iskontosu gibidir. Eşyanın gümrük kıymetinin belirlenmesinde özen gösterilmesi, ithalata konu olan malın gümrük kıymetine dahil bulunmaması için birtakım koşulların yer alması incelenmektedir:

1. Peşin ödeme iskontosu ticari uygulamalar kapsamında oluşan mutat oranlarda, satıcının olduğu ülkede benzeri ticari işlemlerde görülecek oranlar yakın olmalıdır.
2. İthal malın gümrüğe beyanı öncesinde yapılmalıdır. Bunun yanı sıra fatura yahut benzeri vesikalarda gösterilmelidir.
3. Alıcı ile satıcı taraf arasındaki özel ilişkilerden herhangi bir muvazaalı işlemlerden ileri gelmemelidir.
4. İthal malın gümrüğe beyanı öncesinde Mal bedeli ödenmelidir.

Bunun yanı sıra farklı şartlar da yine yer almaktadır.

İskonto Kayıtlarının Tutulması ve Finansal Raporlama Süreci

30654 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 25. maddesi kapsamında bazı unsurlar KDV matrahına dahil değildir. Bu kanunun 25/a maddesiyle teslim & hizmet işlemlerine dair yapılan fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen ticari teamüle uygun miktardaki iskontoların, KDV matrahına dahil olmadığı hükme bağlanmış durumdadır.

Buna göre faturanın düzenlenmesini gerekli hale getiren mal teslimi yahut hizmet ifasına bağlı gerçekleştirilen iskonto aynı faturada yer alması, ticari teamüllere uygun miktarda bulunması koşullarına bağlı olarak KDV matrahına dahil edilemez.

Ayrıca iskontoların KDV matrahına dahil edilmemesi için bazı şartların da olması gerekmektedir. Bunların arasından biri ilgili iskontoların mal teslimi ya da hizmetin verildiği tarihte gerçekleştirilmiş, fatura veya benzeri vesikalarda verilmelidir. Bunun yanı sıra iskontoların ticari teamüllere uygun miktarda da olması gerekmektedir.

Söz konusu iki koşulun bir arada olmaması halinde iskontoların matrahtan indirilmesine imkan bulunmamaktadır. Yani KDV tahsili gerekmektedir. İskontoların KDV matrahına dahil olmaması için mutlaka mal teslimi ve hizmet ifasına dair yapılan fatura ya da benzeri belgelerde ek olarak gösterilmelidir.

Bunun yanı sıra uygulamada ayni iskontolar da yer almaktadır. Bunlar bedelsiz mal ya da eşya verilmesi, bedelden indirim olmak üzere iki koşulda yapılmaktadır. Eğer e-ticaret sektörüne adım atmak istiyorsanız, iskonto konusu hakkında ayrıntılı bilgilere sahip olmanız önerilmektedir. Böylece daha doğru uygulamalar ile müşterilerinize daha iyi şekilde hitap edilebilir.

İlgili Sıkça Sorulan Sorular