Muhtasar Beyanname Nedir, Ne İşe Yarar, Kimler Ne Zaman Verir?

Muhtasar beyanname, gelir vergisine ilişkin mali bir beyan türü olarak kullanılır. Vergi matrahlarının vergi dairesine beyan edilmesi gereklidir. İşverenler veya vergi tevkifatı yapan kimseler gelir vergisi kullanır.

Gelir vergisi muhtasar beyanname; kamu kuruluşları, özel şirketler, dernekler ve vakıflar gibi kurumlar tarafından devlete bildirilir. İşveren veya vergi tevkifatı yapan bu kuruluşlar için kaynakta kesilen vergilerin matrahları ile vergi dairesine bildirilmesiyle vergi süreci başlar.

Muhtasar Beyanname Nedir?

Muhtasar beyanname, vergi matrahlarının toplu olarak vergi dairesine beyan edilmesidir. Gelir vergisine ilişkin beyan türlerinden olan bu beyanname, kesilen vergi matrahlarının toplu olarak bildirilmesidir.

Vergi sorumlusundan alınan muhtasar beyannamesi, gelir vergisinin tahsil edilme yöntemidir. Beyannamenin verilme tarihleri, durumlara göre farklılık gösterebilir. Bu beyannamelerle ilgili hükümler ilgili yasal düzenlemelerde net bir şekilde tanımlanmıştır. Muhtasar beyanname verme yetkisi bulunan kuruluşlar, yine belirli kanunlarla sınırlandırılmış ve belirlenmiştir.

Hemen E-ticaret'e Başlayın!

E-ticaret adım atmadan önce, IdeaSoft e-ticaret yazılımlarını ücretsiz deneyebilirsiniz.

Hemen Ücretsiz Deneyin!

Vergi borçlusuna ödeme yapılırken vergi sorumlusu matrahları ve toplam tutarları bir araya getirerek muhtasar beyanname hazırlar. Vergi sorumlusu beyannameyi hazırlarken stopaj yöntemini kullanır. Dolayısıyla bu muhtasar beyanname de stopaj vergisinde olduğu gibi kaynakta vergi kesintisi yöntemi tercih edilir.

Muhtasar Nedir?

Muhtasar; kısa, özet ve kısaltılmış olan anlamlarına gelir. Arapça dilinden Türkçe’ye geçmiş olan muhtasar, genellikle muhasebe terminolojisinde muhtasar beyanname olarak kullanılır. Gelir vergisi beyan türlerinden birisi olarak vergi matrahlarının toplu olarak bildirilmesidir.

Arapça dilinde muhtasar kavramı hem kapsamlı bir eserin özeti hem de bir konunun ana hatlarıyla kısa bir şekilde yazılmış hali anlamında kullanılmıştır. Muhasebe terminolojisi ile bu kavram gelir vergisi muhtasar beyannamesi ile özdeşleşmiştir.

Vergi ve beyan süreçlerinde kesilen vergilerin bildirilmesi ve ödenmesi gereklidir. Türkiye’de kabul edilen vergi türleri içerisinde muhtasar ile beyanname, kelime grubu olarak kullanılmıştır. Gelir vergisi beyanlarından bir tanesi olan bu muhtasar beyannamesi, vergilerin matrahları ile birlikte vergi dairesine bildirilmesi olarak tanımlanabilir. 

Muhtasar Beyanname Ne İşe Yarar?

Muhtasar beyannamesi, gelir vergisinin belirli düzen içerisinde beyan edilmesine yarar. İşveren veya vergi tevkifatı yapan kimseler tarafından vergi matrahlarının vergi dairelerine ödenmesini sağlar. Vergiden sorumlu kişi veya kurumların geliri daha kaynakta kesilerek devlete direkt ödenmesine katkıda bulunur.

Gelir vergisi türü olan muhtasar beyannamesinin yararları:

• Vergi denetiminin sağlanması
• Gelirlerin takip edilmesi
• Şeffaf bir vergi sürecinin oluşması
• Vergi adaletinin sağlanması
• Kayıt dışı ekonominin azaltılması
• Vergi gelirlerine eşit ve hızlı ulaşılması

Ticari şirketlerin verginin beyan edilme şekli bakımından klasik yöntemlere kıyasla muhtasar beyannamesiyle daha kolay beyan edilmesi sağlanabilmektedir. Bununla birlikte muhtasar beyannamesinin kaynakta kesilen vergi türü olması nedeniyle stopaj ile sıklıkla karıştırılır. 

Stopaj ve Muhtasar Arasındaki Fark Nedir?

Verginin ödenme şekli olarak kısaca tanımlanabilen stopaj ile muhtasar arasında belirgin farklar vardır. Muhtasar beyanname vermek stopaj yoluyla ödenen vergi türüdür. Stopaj da verginin alınma şekli ve yöntemidir.

Stopaj ve muhtasar kavramlarının birbirleri yerine kullanıldığı görülmektedir. Ancak muhasebe terminolojisinde iki kavramın arasında gerek anlam gerekse de vergi türü bakımından belirgin farklar bulunur. Stopaj, bir vergi alma şekli; muhtasar, stopaj yoluyla ödenen bir vergi türüdür. Stopaj ve muhtasar bu tanımıyla birlikte aynı anlamlara gelmezler.

Kimler Muhtasar Beyanname Verir?

Muhtasar beyannameyi vermek zorunda olan kurum ve kuruluşlar kanunla belirtilmiştir. Buna göre kısaca kamu kuruluşları, ticari gelir elde eden işletmeler ve vergiye tabi olan meslek çalışanları bu gelir vergisini ödemekle mükelleftir.

Muhtasar beyanname vermekle yükümlü kurum ve kuruluşlar:

• Kamu idare ve kuruluşları
• İktisadî kamu kuruluşları
• Sair kurumlar
• Ticaret şirketleri
• İş ortaklıkları
• Dernekler
• Vakıflar
• Dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri
• Kooperatifler
• Yatırım fonu yönetenler
• Gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı
• Zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler

Yukarıda belirtilen muhtasar beyannamesi yükümlülerinde stopaj usulü vergilendirme söz konusudur. Vergi asıl borçludan ziyade vergi sorumlusundan talep edilir. Kaynakta kesilen bir vergi türü olmasından dolayı gelir, sahibinin eline geçmeden önce vergilendirilir.

Muhtasar Beyanname Zorunluluğu Olan Kişi ve Kurumlar

Vergi sistemi içerisinde önemli bir yer tutan muhtasar beyanname, belirli kişi ve kurumların yükümlülükleri arasında yer alır. Gelir vergisi tahsilatını düzenli ve şeffaf bir şekilde gerçekleştirmek amacıyla kullanılan bu beyanname türü, işverenlerin ve vergi sorumlularının belirli yasal çerçeveler içinde doldurup sunması gereklidir.

Gelir vergisi muhtasar beyannameyi düzenleme zorunluluğu olan kişi ve kurumlar:

• Ticari şirketler
• Kamu kuruluşları
• Dernekler
• Gerçek gelirlerini beyan etmek ve vergilendirmek zorunda olan serbest meslek erbapları
• İktisadi kamu kuruluşları
• Kooperatifler
• Vakıflar
• İş ortaklıkları
• Kazançları zirai ve bilançoya tabi olan çiftçiler
• Kamu idareleri
• Yatırım fonu yönetmekle görevli kişiler

Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi vermekle yükümlü bu kişi ve kurumlar, vergi kesintisi yapmak zorundadır. Bu vergi kesintisinin oranları meslek gruplarına göre muhtasar beyanname kodları ile belirlenmiştir.

Hemen E-ticaret'e Başlayın!

E-ticaret adım atmadan önce, IdeaSoft e-ticaret yazılımlarını ücretsiz deneyebilirsiniz.

Hemen Ücretsiz Deneyin!

Muhtasar Beyanname Yapacak Olanlar için Kapsam

Kaynakta vergi kesintisi olan muhtasar beyannamesi, stopaj vergi matrahı olarak şahısların koşullarına göre kapsamı sınırlandırılmıştır. Vergi idaresi tarafından verilen kodlarla aylık ve üç aylık muhtasar beyanname için kapsam belirlenmiştir. 

Muhtasar beyanname kapsamında ücret, kira, serbest meslek ödemeleri ve belirli diğer ödemeler üzerinden vergi kesintisi yapılır. Bu kesintiler hazırlanan beyanname aracılığıyla ilgili vergi dairesine bildirilir.

Stopaj vergi matrahı muhtasar beyannamesi yapacak olan kurum ve kuruluşlar aylık ve üç aylık dönemlerde vergi kapsamına girmektedir. Beyannameni kapsamları belirli tarihlere göre sınırlandırılmıştır.

Muhtasar Beyanname Ne Zaman Verilir?

Muhtasar beyanname stopaj yöntemine göre hesaplanarak aylık ve üç aylık periyotlarla verilir. Beyanname düzenleyen mükellef ya da vergi sorumlusu, bu dönemlerin birinde beyannameyi vermelidir. Belirlenen tarihlerde vergi mükellefinin bağlı olduğu vergi dairesine beyan edilmelidir.

Beyanname verme yükümlüsü olanlar için vergi ödemeleri:

• Asgari ücretli ödemesi
• Diğer ücretli ödemesi
• Serbest meslek sahibi ödemesi
• Yıllara yaygın inşaat işleri ödemesi
• GVK 70. Madde kapsamında yapılan ödemeler
• Kooperatiflere ait taşınmazların kiralanması karşılığı yapılan ödemeler
• Ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın alınan diğer zirai mahsuller için yapılan ödemeler
• Ticaret borsalarında tescil ettirilmeksizin satın alınan diğer zirai mahsuller için yapılan ödemeler

Muhtasar beyannamelerini periyotlara göre ödemekle yükümlü olanlar için aşağıda tarihler verilmiştir:

Aylık ve Üç Aylık Dönemler

Aylık ve üç aylık muhtasar beyannamesi en az 1 en fazla 10 işçi çalıştıran mükellefler vergiye ilişkin kesintilerini işçi sayısı hallerinde verir. Stopaj usulüne göre kaynakta kesilen muhtasar beyanname vergisi için aylık veya üç aylık periyotlar belirlenmiştir.

Aylık muhtasar beyanname dönemleri:

• Beyan edildiği her ayın 26’sında ödenir.

Üç aylık muhtasar beyanname dönemleri:

• Ocak, Şubat ve Mart dönemi için 26 Nisan,
• Nisan, Mayıs ve Haziran dönemi için 26 Temmuz,
• Temmuz, Ağustos ve Eylül dönemi için 26 Ekim,
• Ekim, Kasım ve Aralık dönemleri için 26 Ocak’da ödenir.

Muhtasar beyannameleri yukarıdaki tarihlere ek olarak son ödemesi ilgili günün saat 24.00’a kadar verilmelidir.

Muhtasar beyannamesini 10’dan fazla işçi çalıştıran mükellefler ile zirai ürün bedelleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapanlar aylık verir. Sayısı 10’dan az işçi çalıştıran muhtasar beyanname yükümlüleri ise üç aylık periyotlarla vergi beyanında bulunur.

Aylık Beyanname Verme ve Ödeme Süresi

Aylık beyanname verme yükümlülüğü bulunan kişi ve kuruluşlar, 10’dan fazla işçi çalıştıranlardır. Her ay muhtasar beyannamesi, ilgili beyanın verildiği tarih itibarıyla 26’sında ödenir. Ödeme süresi 26’sı başlangıç olmak üzere aylıktır. Son ödeme tarihi ilgili ayın 26’sı saat 24.00’dır.

Üç Aylık Beyanname Verme ve Ödeme Süresi

Üç aylık muhtasar beyanname verme süresi 3’er aydan yılın 4 periyodik zamanına göre ödenir. Son ödeme süresi belirlenen ayın 26’sı saat 24.00’dır.

Sırasıyla yılın 4 periyodik zamanına göre üç aylık muhtasar beyanı ve ödeme süreleri:

1. Ocak, Şubat ve Mart dönemi için son ödeme süresi: 26 Nisan 
2. Nisan, Mayıs ve Haziran dönemi için son ödeme süresi: 26 Temmuz 
3. Temmuz, Ağustos ve Eylül dönemi için son ödeme süresi: 26 Ekim 
4. Ekim, Kasım ve Aralık dönemleri için son ödeme süresi: 26 Ocak

Muhtasar Beyanname Son Ödeme Günü

Aylık ve üç aylık muhtasar beyanname için son ödeme günü, beyan tarihini izleyen ayın 26’sıdır. Son ödeme tarihinin gün sonu olan saat 24.00 itibarıyla beyanname verilmiş olmalıdır.

Son ödeme tarihine kadar ödeme yapılmadığında gecikme faizi veya ceza uygulanır. Vergi ödemelerinde, belirtilen tarihe uyulmaması durumunda gecikme zammı eklenir. Borç miktarı artar. Bu nedenle mali yükümlülüklerin zamanında yerine getirilmesi, ek maliyetlerden kaçınılması ve hukuki sorunların önlenmesi açısından son derece önemlidir.

Muhtasar Beyanname Hangi Ödemeler için Yapılır?

Muhtasar beyanname Gelir Vergisi Kanunu’nda belirtilen tevkifata bağlı ücret ödemeleri, kira ödemeleri, serbest meslek ödemeleri ve diğer bazı ödemeler için yapılır. Beyanname koduna göre ödeme türü ve vergi oranı değişiklik göstermektedir.

En yaygın tevkifata bağlı muhtasar beyanname ödemeleri:

• Kira ödemeleri
• Ücret ödemeleri
• Serbest meslek ödemeleri
• İşçi ücret ödemeleri
• Ücret ödemeleri
• Kar payı ödemeleri
• Yıllara yaygın inşaat işleri ödemesi
• GVK 70. Madde kapsamında yapılan ödemeler
• Kooperatiflere ait taşınmazların kiralanması karşılığı yapılan ödemeler

Gelir Vergisi Kanunu’nda belirtilen tevkifat türlerine beyanname ödemeleri yapılmaktadır. Ücretler, maaş ödemeleri ve vergi türü, beyanname kodlarına göre farklılık göstermektedir.

Ücretler ve Maaş Ödemeleri

Muhtasar beyannamesi kapsamında Damga Vergisi Kanunu’na göre yapılan ücretler ve maaş ödemeleri belgelerle düzenlenmiştir. Bu belgeler maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve konut bedeli, harcırah, tazminat gibi adlar altında, hizmet karşılığında alınan tüm ödemeleri (avans ödemeleri dahil) içerir.

Ödemelerin nakit olarak yapılmaması durumunda, kişilerin adına açılan veya açılacak hesaplara aktarılması ya da emir ve havalelerine ödeme yapılmasını sağlayan belgeler de bu kapsamda değerlendirilir. Ödünç alınan paralara ilişkin düzenlenen makbuzlar ya da benzer nitelikteki senetler, resmi dairelerin mal ve hizmet alımları nedeniyle yapılan ödemeleri de kapsar. 

Bu kapsamda avans olarak gerçekleştirilen ödemeler dahil olmak üzere, kişilerin resmi dairelere verdiği ve belirli bir meblağı içeren makbuzlar ve ibraname senetleri geçerlidir. Ödemelerin resmi daireler adına ve hesabına yapıldığına dair belgeler de bu gruba dahildir.

Serbest Meslek Kazançları

Serbest meslek kazancı, bir hesap dönemi boyunca serbest meslek faaliyetleri karşılığında tahsil edilen para, ayınlar ve para ile ifade edilebilen diğer menfaatlerden, bu faaliyetlere ilişkin yapılan giderlerin düşülmesiyle elde edilen tutardır. Müşteri ya da müvekkilden, serbest meslek faaliyetine bağlı olarak alınan para veya ayın şeklindeki gider karşılıkları ise kazanca eklenir.

Muhtasar beyannamesi kapsamında serbest meslek kazanç ödemeleri:

• GVK kapsamına giren kazanç ödemeleri
• Diğer serbest meslek kazancı ödemeleri

Vergi, resim, harç, keşif, şahitlik, bilirkişilik ve ekspertiz gibi amaçlarla kullanılmak üzere müşteri veya müvekkilden alınan ve tamamı bu tür harcamalara tahsis edilen para ve ayınlar kazanç kapsamında değerlendirilmez.

Kira Geliri ve Diğer Stopaj Gerektiren Ödemeler

Gelir vergisi sisteminin önemli bir unsuru olan stopaj, belirli kazanç ve ödemeler üzerinden kesinti yapılmasını ifade eder. Kira geliri, serbest meslek kazançları ve diğer stopaj gerektiren ödemeler bu kapsamda değerlendirilir. Vergi kanunları doğrultusunda bu gelirlerden yapılan kesintiler, hem gelir sahibinin yükümlülüklerini düzenler hem de kamu maliyesine kaynak sağlar.

Kira geliri dahil olmak üzere diğer stopaj gerektiren ödemeler:

• Kira ödemeleri (%20 Stopaj)
• Serbest meslek ödemeleri (%20 Stopaj)
• Temettü ödemeleri (%15 Stopaj)
• Ücret ödemesi (%15 Stopaj)
• İnşaat işleri (%3 Stopaj)
• Zirai mahsul ödemeleri (%3 Stopaj)

Muhtasar Beyanname kapsamında olan gelirler belirli kodlar ile beyan edilmektedir. Beyanname kapsamında bildirimde bulunmadan önce gelirin brüt tutarının bulunması ve bunun üzerinde stopaj hesaplaması gerekmektedir.

Muhtasar Beyanname Kodları ve Anlamları

• 011 Beyanname Kodu Asgari Ücretli
• 012 Kodu Ücret Diğer Ücretler ile Ücret Sayılan Ödemeler
• 013 Kodu Ücret Kıdem Tazminatı
• 014 Beyanname Kodu Ücret Huzur Hakkı
• 015 Kodu Ücret İhbar Tazminatı
• 016 Kodu Ücret Yer altı ve Yer Üstü Maden İşçileri
• 017 Kodu Ücret 4691 Sayılı Kanun Kapsamı
• 021 Kodu Serbest Meslek (18. Madde Kapsamına Giren Ödemeler)
• 022 Kodu Serbest Meslek Diğer Serbest Meslek Kazancı Ödemeleri
• 031 Kodu Yıllara Yaygın İnşaat İşleri
• 032 Kodu Yıllara Yaygın İnşaat İşleri (Kurumlara yapılan hak edişlerden) %3
• 041 Kodu Kira Ödemeleri
• 042 Kodu Kira Ödemeleri (Kooperatiflere Ait Taşınmazların Kiralanması Karşılığı Yapılan Ödemeler)
• 093 Kodu Zirai Mahsuller için Yapılan Ödemeler (Ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın alınanlar için)
• 094 Kodu Zirai Mahsuller için Yapılan Ödemeler (Ticaret borsalarında tescil ettirilmeden satın alınanlar için)

Asgari Ücretli Çalışanlar (011 Kodu)

Sigortalı olarak asgari ücretli çalışanlardan gelir vergisi kesintisi yapılmaktadır. Bildirilen tüm sigortalılar bu alanda yer alan toplamları ile vergi bildirimi bölümünde çalışanlardan yapılan kesintilere ilişkin beyanların toplamı tutarlı olmalıdır. Asgari ücretle çalışan sigortalıların bu bölümde yer alan tutarlarının toplamı ile vergi bildirimi bölümünde 011 kodundan yapılan beyanın tutarlı olması gerekmektedir.

Diğer Ücretli Çalışanlar (012 Kodu)

Gelir Vergisi Kanunu'nu gereğince işyerlerinde diğer ücret kapsamında çalışan personele yapılan ödemeler, gelir vergisine tabi tutulmaktadır. Bu ödemeler İş Kanunu gereğince banka üzerinden gerçekleştirilmiş ya da elden ödenmiş olsun, her durumda makbuzla belgelenmesi gerekmektedir.

Bu çerçevede yapılan ödemelerin brüt (gayrisafi) tutarı, Ödemelerin Gayrisafi Tutarı kısmına yazılmaktadır. Ödeme tutarlarından kesilen gelir vergisi ise Vergi Kesinti Tutarı kısmına işlenmelidir. Gelir vergisi hesaplamalarının doğru ve şeffaf bir şekilde yapılmasını sağlamak için uygulanmaktadır.

Kira Geliri (041 Kodu)

Ödeme türü 041 kodlu kira geliri GVK’a göre belirlenmiştir. Kanun kapsamında kiralanan işyerlerine ait bilgiler 041 vergi koduyla beyan edilmiştir. Vakıflara (mazbut vakıflar hariç) ve derneklere ait taşınmazların kiralanması durumunda, bu kuruluşlara yapılan kira ödemelerinden gelir vergisi kesintisi yapılması zorunludur.

Kooperatiflere ait taşınmazların kiralanması durumunda da kira geliri kullanılmaktadır. Kira ödemeleri üzerinden yapılacak vergi kesintisinde, kooperatifin türü, mükellefiyet durumu veya vergi muafiyeti olup olmaması herhangi bir farklılık yaratmaz. Bu kesintiler Gelir Vergisi Kanunu hükümleri gereğince uygulanır. Kira ödemesi yapan tarafın, ödemeyi stopaj yoluyla vergilendirme yükümlülüğü devam eder.

Damga Vergisi (302 Kodu)

Damga vergisi GVK kapsamında belirtilen ödemelerde 302 vergi koduyla alınmaktadır. İlgili kanuna göre maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve konut bedeli, harcırah, tazminat gibi adlar altında, hizmet karşılığında alınan ödemeler için düzenlenen makbuzlar damga vergisine tabidir.

Söz konusu ödemelerin nakit olarak yapılmayıp kişilerin adına açılmış ya da açılacak hesaplara aktarılması veya emir ve havaleleri üzerine ödenmesi durumunda, bu işlemleri belgeleyen evraklar da damga vergisi kapsamına girer. Bu belgeler yapılan ödeme veya aktarımların kayıt altına alınması ve vergilendirilmesi açısından önem taşır.

Muhtasar Beyanname Nasıl Hesaplanır?

Muhtasar beyanname, vergi sorumlusu tarafından stopaj yöntemiyle hesaplanan vergi tutarlarının, vergi mükellefinin bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan edilip ödenmesini sağlar. Bu uygulamada ile vergileme yöntemi kaynakta kesinti esasına dayanır. Gelir sahibine ulaşmadan önce vergi kesintisinin yapılmasını öngörür. 

Daha açık bir ifadeyle işçi veya memura maaş ödeyen bir işveren, maaşı ödemeden önce çalışanın aldığı brüt ücret üzerinden kanunen kesmesi gereken gelir vergisi ve damga vergisini hesaplar. Bu kesintileri yasal süre içinde bir muhtasar beyanname ile beyan eder ve ilgili vergi dairesine ödemesini yapar.

Stopaj yöntemiyle beyanname gelirin sahibine ulaşmadan önce vergisinin kesilmesi ve doğrudan devlete beyan edilip ödenmesi esasına dayanır. Örneğin çalışanlara yapılan ücret ödemelerinde, bordro hesaplamasında brüt ücret üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi kesintileri yapılır. Bu kesintiler yasal süreler içinde muhtasar beyanname ile bildirilir ve devlete ödenir. Bu sistem vergilendirme sürecini kolaylaştırarak tahsilatın düzenli ve etkin bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar.

Muhtasar Beyanname Hesaplama Örnekleri

Muhtasar beyannamesi, vergi koduna bağlı olarak aylık veya üç aylık periyotlarla hesaplanır. Stopaj usulüne göre beyan edilen bu gelir vergisi, işçi sayısına göre bildirilir.

Aşağıda beyanname hesaplama örneği verilmiştir:

• 10’dan fazla çalışanı varsa her ay düzenli olarak muhtasar beyanname vermek zorundadır. 
• Asgari ücretle çalışan personel için 011 kodu ile beyannameye dahil edilmelidir. 
• Diğer personeller ise 012 kodu ile beyannameye eklenir. 
• Damga vergisi kesintisi için işçilerin asgari ücretli olup olmadığına bakılmaksızın 302 kodu kullanılmalıdır. 
• Şirketin kira bedeli, 041 kodu ile brüt stopaj hesaplanarak beyannameye eklenmelidir.

Ücret Geliri Üzerinden Gelir Vergisi Hesaplama

Ücret geliri üzerinden gelir vergisi, gelir tutarının gelir vergisi oranının çarpılması sonucunda hesaplanır. Açıklanan gelir tutarı ile o yılki gelir vergisi oranı, ücret geliri üzerinden alınan vergide etki sahibidir.

Aşağıda ücret geliri üzerinden alınacak gelir vergisi örneği hesaplanmıştır:

• Yıllık kazancınız 500.000 TL olsun. 150.000 TL'ye kadar olan kısmı %15 vergi diliminden, 22.500 TL bulunur. 
• 150.000 TL ile 300.000 TL arasındaki kısmı %20 vergi diliminden, 30.000 TL bulunur.
• 300.000 TL ile 500.000 TL arasındaki kısmı %27 vergi diliminden, 54.000 TL bulunur.
• Toplamda 22.500 TL + 30.000 TL + 54.000 TL = 106.500 TL vergi ödemeniz bulunur.

Kira Geliri Üzerinden Stopaj Hesaplama

Kira geliri üzerinden stopaj usulü hesaplaması için kira net değerini içeren bir formül kullanılmaktadır. Gelir kodu 041 olan kira geliri, brüt olarak stopaj hesaplaması sonrasında beyannameye eklenmektedir.

Aşağıda kira geliri üzerinden stopaj hesaplama örneği verilmiştir:

• Kira için brüt hesaplamasını yapmak için kira net değeri 0.8 sayısına bölünmelidir.
• Net kira tutarı / 0,80 (6.000 / 0,8 = 7.500) brüt kira ödemesi.
• Brüt kira bedelinin %20'si stopaj oranı olarak belirlenmiştir. Stopaj tutarını belirlemek için ise brüt kira değeri 0,20 ile çarpılmalıdır (7.500 x 0,2 = 1.500).

Kaynakta kesilen vergi olan muhtasar beyanname bir gelir vergisi olduğu için işletme koşullarına göre değişiklik gösterebilir.