DNS (Domain Name System), internet üzerindeki bilgisayarların ve diğer cihazların, insanların anlayabileceği dildeki alan adlarını, sayısal IP (Internet Protocol) adreslerine çeviren bir sistemdir. Temelde internet üzerindeki her cihazın benzersiz bir IP adresine sahip olması gerekmektedir.
İÇİNDEKİLER
Ancak insanlar genellikle sayısal IP adreslerini hatırlamakta zorlanmakta ve bu noktada da DNS devreye girmektedir. DNS, kullanıcıların, tarayıcılarına yazdıkları ya da tıkladıkları web sitelerinin alan adlarını, bağlı oldukları IP adreslerine çevirerek, internet trafiğini doğru yerlere yönlendirmektedir.
DNS internet üzerinde gezinmeyi daha kullanıcı dostu hale getirir ve karmaşık IP adresleriyle uğraşmadan, kullanıcıların istedikleri web sitelerine erişimini kolaylaştırmaktadır. Ayrıca e-posta iletişimi, dosya paylaşımı ve diğer ağ hizmetlerinde de kullanılmaktadır. Böylece internet üzerindeki iletişim ve veri transferi daha etkili bir şekilde gerçekleşmektedir.
DNS Nedir?
DNS, Domain Name System'in kısaltmasıdır ve Türkçe'de “Alan Adı Sistemi” olarak bilinmektedir. İnternet üzerindeki bilgisayarların, insanların hatırlaması kolay olan alan adlarıyla iletişim kurmasını sağlamaktadır.
Web sitelerini ve diğer internet hizmetlerini ziyaret etmek için kullandığımız adres çubuğunun arkasındaki teknoloji olarak dikkat çekmektedir. DNS hiyerarşik bir sistemdir. En üst düzeyde kök sunucuları bulunmaktadır.
Kök sunucular diğer tüm DNS sunucularının bildiği çeşitli kayıtları içermekte ve kayıtlar, alan adları ve IP adresleri arasındaki ilişkiyi tanımlamaktadır. Kök sunuculardan sonra üst düzey alan adı (TLD) sunucuları bulunmaktadır.
TLD sunucuları ise belirli bir TLD için kayıtları içermektedir. TLD sunucularından sonra da alan adı sunucuları bulunmaktadır.
DNS Nasıl Çalışır?
DNS bir tür telefon rehberi gibi çalışmaktadır. Bir telefon rehberinde bir kişinin adını arayarak telefon numarasını bulunabileceği gibi DNS'de de bir alan adını arayarak IP adresi kolayca bulunabilmektedir. IP adresleri bilgisayarların internetteki diğer bilgisayarlarla iletişim kurmasını sağlamaktadır.
123.45.67.89 gibi dört ondalık sayı kümesi olarak ifade edilen IP adresleri, bilgisayarların internetteki konumlarını belirlemektedir. DNS ise alan adlarını IP adreslerine çevirerek, web sitelerini ve diğer internet hizmetlerini ziyaret etmeyi kolaylaştırmaktadır.
Örneğin, www.ideasoft.com.tr ya da https://www.ideasoft.com.tr alan adını ziyaret etmek istediğinizde, tarayıcınız önce DNS'e sormaktadır. DNS, www.ideasoft.com.tr: https://www.ideasoft.com.tr için IP adresini döndürmekte ve tarayıcınız bu IP adresini kullanarak web sitesine bağlanmaktadır.
DNS internetin temel bir bileşenidir. DNS olmadan web sitelerini ve diğer internet hizmetlerini ziyaret etmek çok daha zor olurdu.
DNS Nasıl Değiştirilir?
DNS ayarlarını değiştirmek web sitelerine ve diğer internet hizmetlerine daha hızlı ve güvenli bir şekilde erişmenizi sağlayabilmektedir. Ayrıca belirli bir web sitesinin reklamlarını engellemek veya belirli bir konumdan gelen web sitelerine erişimi kısıtlamak ya da açmak için de değiştirilebilmektedir.
DNS ayarlarını değiştirmek için sırasıyla şu adımları takip etmeniz gerekmektedir.
- Cihazınızın ayarlarına giriş yapın.
- "Ağ ve İnternet" bölümüne giriş yapın.
- Bağlı olduğunuz ağ bağlantısının adını seçin.
- "Gelişmiş Ayarları Göster" butonuna tıklayın.
- Açılan ekranda "DNS Ayarları" alanına ulaşın.
- "Aşağıdaki DNS sunucu adreslerini kullan" seçeneğini etkinleştirin.
- Ardından kullanmak istediğiniz DNS sunucu adreslerini girebilirsiniz.
DNS sunucu adreslerini girerken nokta kullanarak iki adres arasında ayrım yapmanız gerekmektedir. Örneğin Google DNS sunucularını kullanmak için aşağıdaki adresler girilebilmektedir.
- 8.8.8.8
- 8.8.4.4
DNS ayarlarını değiştirdikten sonra cihazı yeniden başlatmak gerekmektedir. Ardından yeni DNS ayarlarının geçerli olması için birkaç dakika bekledikten sonra kişiler artık yeni DNS ayarları ile web sitelerine erişim sağlamaya başlayabilmektedir.
DNS Ne İşe Yarar?
İnternetin işleyişi için çok önemli bir sistem olan DNS sayesinde, internette bulunan web sitelerine, IP adresleri yerine insanların hatırlaması kolay olan alan adları üzerinden erişilebilmektedir. Özellikle bu da internet kullanımını kolaylaştırmakta ve daha kullanıcı dostu hale getirmektedir.
DNS aynı zamanda internet hızını da artırmaktadır. IP adresleri, sayılardan oluşan uzun ve karmaşık ifadelerdir ve DNS bu ifadeleri alan adlarına çevirerek, kullanıcıların web sitelerine daha hızlı erişmesini sağlamaktadır.
DNS Tarihçesi
DNS'nin tarihi internetin gelişimine paralel olarak ilerlemiştir. 1960'larda, ARPANET'in (İnternetin öncülü) geliştirilmesiyle birlikte, bilgisayarların birbirini adlarıyla değil, IP adresleriyle tanımlaması gerekiyordu.
IP adresleri insanlar için hatırlaması zor ve karmaşık sayılardı ve bu nedenle alan adları geliştirildi. Alan adları, insanların hatırlaması kolay olan kelimelerden ve ifadelerden oluştu. İlk başta alan adları, bilgisayarların her biri için ayrı bir dosya olarak manuel olarak yönetiliyordu.
Ancak bu sistem internetin büyümesi ile birlikte çok karmaşık ve yönetilemez hale geldi. 1983 yılında, Paul Mockapetris ve Jon Postel DNS'yi geliştirdi. Yani DNS, alan adlarını IP adreslerine çevirmek için kullanılan hiyerarşik bir sistem olarak 1983 yılından itibaren kullanılmaya başlanmıştır.
Özellikle internetin büyümesine ve ölçeklenebilir olmasına izin vererek, internetin gelişiminde önemli bir rol oynamış ve oynamaya da devam etmektedir.
DNS Hizmeti Türleri
DNS (Domain Name System) internet üzerindeki cihazların IP adreslerini daha anlaşılır ve hatırlanabilir alan adlarına çeviren bir sistemdir. DNS hizmetleri farklı ihtiyaçlara ve kullanım senaryolarına göre çeşitlilik göstermektedir.
DNS hizmeti iki temel türde sunucu tarafından sağlanmaktadır.
- Özyinelemeli DNS çözümleyiciler (Recursive DNS resolvers)
- Yetkili DNS sunucuları (Authoritative DNS servers)
Ayrıca birbirinden farklı DNS hizmetleri de bulunabilmektedir. Public DNS hizmetleri, ücretsiz olarak sunulmakta ve internet servis sağlayıcılarına alternatif olarak kullanıcıların DNS taleplerini yönetmektedir.
Öne çıkan public DNS sağlayıcıları arasında Google DNS (8.8.8.8, 8.8.4.4) bulunmaktadır. Daha hızlı yanıt süreleri ve ekstra güvenlik özellikleri sunarak kullanıcı deneyimini artırmaktadır. Özel (Private) DNS hizmetleri de bulunmaktadır.
Büyük kuruluşlar, kendi ağları üzerinde DNS hizmetlerini yönetmek ve kontrol etmek istediklerinde özel DNS çözümlerine yönelebilmektedir. Özelleştirilebilen ve güvenlik duvarlarına entegre edilebilen bu hizmetler sayesinde kuruluşlar özel gereksinimlerine uygun DNS çözümleri oluşturabilmektedir.
Anycast ise aynı IP adresine sahip birden çok sunucunun farklı coğrafi konumlarda dağıtıldığı bir tekniktir. Anycast DNS, talepleri en yakın fiziksel konumda bulunan sunucuya yönlendirerek hızlı ve güvenilir bir hizmet sağlamaktadır. Büyük ölçekli web siteleri ve içerik dağıtım ağları (CDN'ler) genellikle Anycast DNS kullanmaktadır.
Özyinelemeli DNS Çözümleyici (Recursive DNS resolver)
Özyinelemeli DNS çözümleyiciler, kullanıcıların alan adlarını IP adreslerine dönüştürmelerini sağlayan sunuculardır. Bir kullanıcı bir tarayıcıda bir web sitesine gitmek istediğinde, tarayıcı önce özyinelemeli DNS çözümleyiciye bir sorgu göndermektedir.
Özyinelemeli DNS çözümleyici ise alan adının IP adresini bulmakta ve yanıtı tarayıcıya göndermektedir. Özyinelemeli DNS çözümleyiciler kullanıcıların interneti kullanmalarını kolaylaştırmaktadır.
Kullanıcıların alan adlarının IP adreslerini bilmelerine gerek kalmadan web sitelerine erişmelerini sağlamaktadır. Recursive DNS resolver genellikle internet servis sağlayıcıları (ISS) tarafından sağlanmaktadır. Ancak kullanıcılar kendi özyinelemeli DNS çözümleyicilerini de kullanabilmektedir.
Yetkili DNS Sunucusu (Authoritative DNS server)
Yetkili DNS sunucuları belirli bir alan adı için IP adreslerini depolamaktadır. Bir özyinelemeli DNS çözümleyici bir alan adı için IP adresi sorduğunda, yanıtı yetkili DNS sunucularından almaktadır. Yetkili DNS sunucuları ise alan adı kayıt sahipleri tarafından yönetilmektedir.
Yetkili DNS sunucuları belirli bir alan adı için IP adreslerini depolamakta ve önbellek kullanmamaktadır. Yetkili DNS sunucularının öne çıkan özellikleri arasında şunlar yer almaktadır.
- Güvenlik açısından daha güvenlidirler.
- Yönetim kolaylığı sağlarlar.
Ücretsiz ve Ücretli DNS Sunucuları Arasındaki Fark Nedir?
İnternet tarayıcıları veya diğer ağ uygulamaları, kullanıcıların girdiği web sitelerinin IP adreslerini bulmak için DNS'i kullanmaktadır. DNS hizmetleri içinse ücretli ve ücretsiz olmak üzere farklı sunucular bulunmaktadır.
Özellikle de ücretsiz ve ücretli DNS sunucuları arasındaki temel farklar arasında şunlar yer almaktadır.
- Ücretsiz DNS hizmetleri daha geniş bir kullanıcı kitlesi tarafından paylaşılan altyapıya sahiptir ve performansları ücretli alternatiflere göre daha düşük olabilmektedir.
- Ücretli DNS hizmetleri daha güçlü altyapılara sahiptir ve bu nedenle daha hızlı yanıt süreleri sunabilmektedir. Web sayfalarının daha hızlı yüklenmesine ve internet trafiğinin daha verimli yönlendirilmesine olanak tanımaktadır.
- Ücretsiz DNS hizmetleri kullanıcı verilerini toplama eğilimindedir. Veriler, reklamcılık veya pazarlama amaçları için kullanılabilmektedir. Ayrıca güvenlik önlemleri ücretli alternatiflere kıyasla daha sınırlı olabilmektedir.
- Ücretli DNS hizmetleri ise daha katı gizlilik politikalarına ve güvenlik önlemlerine sahiptir. Kullanıcı verilerini toplama ve paylaşma eğilimleri daha düşüktür ve bu da daha güvenli bir internet deneyimi sağlamaktadır.
- Ücretsiz DNS hizmetleri temel filtreleme ve güvenlik seçenekleri sunmakta ancak daha gelişmiş özelliklere sınırlı olmaktadır.
- Ücretli DNS hizmetleri daha gelişmiş filtreleme seçenekleri ve güvenlik katmanları sunmaktadır. Zararlı web sitelerini engelleme, çocukların erişimini sınırlama gibi özellikler içerebilmektedir.
- Müşteri desteği konusunda da ücretli DNS hizmetleri daha kapsamlı müşteri desteği sunmakta ve kullanıcıların karşılaştıkları sorunları daha hızlı çözmelerine yardımcı olabilmektedir.
Kısacası DNS hizmeti seçiminde kullanıcıların ihtiyaçlarına ve güvenlik endişelerine bağlı olarak ücretsiz ve ücretli seçenekler arasında tercih yapmaları önemlidir. Her iki seçenek de çeşitli avantajlara sahip olabilmektedir.
Ancak kullanıcıların öncelikle güvenlik ve performans konularını göz önünde bulundurmaları gerekmektedir. Ideasoft bu noktada Türkiye’nin en önde gelen yazılım firması olarak dikkat çekmekte ve sizler için kusursuz hizmetler sunmaktadır.
Dinamik DNS (DDNS)
Dinamik DNS, bir bilgisayarın veya cihazın IP adresinin düzenli olarak değiştiği durumlarda, alan adının bu IP adresi ile eşleştirilmesini sağlayan bir sistemdir. Örneğin, bir ev veya ofis internet bağlantısı olan bir bilgisayarın IP adresi her bağlandığında değişebilmektedir.
Özellikle bu durumda bilgisayarın alan adının her seferinde manuel olarak güncellenmesi gerekmektedir. DDNS, bu işlemi otomatik olarak gerçekleştirerek kullanıcıların bu görevi manuel olarak yapmasına gerek kalmamasını sağlamaktadır.
Ücretsiz DNS sunucularının çoğu DDNS özelliğini desteklememektedir. Ücretli DNS sunucularının çoğu ise DDNS özelliğini desteklemekte ve bu özelliği ücretsiz veya ücretli olarak sunmaktadır.
İkincil DNS
İkincil DNS, alan adınızın IP adresini doğrulamak için kullanılan bir özelliktir. İkincil DNS sunucuları, birincil DNS sunucularının arızalanması durumunda devreye girmekte ve alan adınızın erişilebilirliğini sağlamaktadır.
Ücretli DNS sunucularında ücretsiz DNS sunucularından farklı olarak genellikle bu hizmet bulunmakta ve bu özelliği destekleyen sunucularda ikincil DNS kullanılabilmektedir.
Yönetim Arayüzü
Yönetim arayüzü, DNS kayıtlarınızı yönetmenizi sağlayan bir arayüzdür. Ücretsiz DNS sunucularının çoğu basit bir yönetim arayüzüne sahiptir. Ücretli DNS sunucularının çoğu ise daha gelişmiş bir yönetim arayüzüne sahip olmaktadır.
Yönetim arayüzleri, DNS kayıtlarınızı yönetmeyi daha kolay ve hızlı hale getirmekte ve bu nedenle de ücretli hizmetlerde çok daha hızlı ve kolay bir şekilde DNS kayıtları yönetilebilmektedir.
İki Faktörlü Kimlik Doğrulama
İki faktörlü kimlik doğrulama (2FA), bir kullanıcının kimliğini doğrulamak için iki farklı faktörü gerektiren bir güvenlik yöntemidir. Özellikle bu sistem bir kullanıcı adı ve şifrenin yanı sıra bir güvenlik kodu veya bir fiziksel cihaz doğrulaması içermektedir.
Ücretsiz DNS sunucularının çoğu 2FA özelliğini desteklememektedir. Ücretli DNS sunucularının çoğu ise 2FA özelliğini desteklemekte ve bu özellik, alan adınızı ve web sitenizi daha güvenli hale getirmeye yardımcı olmaktadır.
Daha Fazla Güvenlik
Ücretli DNS sunucuları, ücretsiz DNS sunucularına göre daha fazla güvenlik özelliği sunmaktadır. Özellikle bu özellikler alan adınızı ve web sitenizi saldırılara karşı korumaya yardımcı olmaktadır. Ücretli DNS sunucuları tarafından sunulan bazı güvenlik özellikleri arasında şunlar yer almaktadır.
- Güvenli soket katmanı (SSL)/TLS şifreleme, DNS sorgularının ve yanıtlarının güvenli bir şekilde iletilmesini sağlamaktadır.
- DNSSEC, DNS yanıtlarının doğruluğunu ve güvenilirliğini sağlamaya yardımcı olan bir güvenlik protokolüdür.
- DNS kayıtlarının yedeklenmesi ise DNS kayıtlarınızın kaybolması veya bozulması durumunda onları geri yüklemenizi sağlamaktadır.
Daha İyi, Daha Hızlı Performans
Ücretli DNS sunucuları ücretsiz DNS sunucularına göre daha iyi ve daha hızlı performans sunmaktadır. Web sitenizin daha hızlı yüklenmesine ve ziyaretçilerinizin daha iyi bir deneyim yaşamalarına yardımcı olmaktadır.
Ücretli DNS sunucularının daha iyi performans sunmasının birkaç nedeni bulunmaktadır. Bunlardan birincisi, ücretli DNS sunucuları genellikle daha fazla sunucu kapasitesine sahip olmaktadır. İkincisi ise ücretli DNS sunucuları genellikle daha iyi konumlandırılmaktadır.
Böylece DNS sorgularının daha hızlı iletilmesini sağlamaktadır. Sahip olduğu kapsamlı özellikler ile özellikle kalitesi ve güvenilirliğini kanıtlamış bir ücretli DNS sunucusu, daha iyi ve daha hızlı performans sunabilmektedir.
DNS Güvenliği
DNS internetin önemli bir parçasıdır ve bu nedenle DNS'in güvenliğinin önemli olması gerekmektedir. Ücretsiz DNS sunucuları, ücretsiz oldukları için saldırılara karşı daha savunmasız olabilmektedir. Alan adınızı ve web sitenizi riske atabilmektedir.
Ücretli DNS sunucuları ise genellikle daha iyi güvenlik özellikleri sunmakta ve saldırılara karşı sitenizi ve alan adınızı korumayı başarmaktadır. Hangi DNS sunucusunu kullanacağınız, ihtiyaçlarınıza ve bütçenize bağlı olarak değişebilmektedir.
Temel DNS hizmetlerini arıyorsanız ve bütçeniz kısıtlıysa ücretsiz bir DNS sunucusu sizin için yeterli olabilmektedir. Dinamik DNS, ikincil DNS veya gelişmiş güvenlik özellikleri gibi daha gelişmiş özellikler arıyorsanız da ücretli bir DNS sunucusu tercih etmeniz gerekmektedir.
İlginizi Çekebilecek Konular
Popüler Videolar
