Bug Nedir?

Bilgisayarınızda basit bir şekilde çalışıyor gibi görünen program ve yazılımlar, aslında çok karmaşık bir altyapıya sahip olabilir. Temelinde kodlamanın yer aldığı yazılımlar düşünüldüğünde, bu karmaşıklığı anlamak çok da zor değildir. Yine sizin için çalışıyor gibi görünen ama aslında tam olarak çalışmayan programlar için de bir karmaşıklık söz konusudur.

Kullandığınız bir program ya da oynadığınız bir oyun sizin için küçük gibi görünen donma, takılma gibi sorunlar yaratıyorsa, aslında tam anlamıyla çalışmıyordur ve yazılımda bir hata, yani bir bug vardır. Bu durumu görmezden gelmek, bilgisayar ile ilgili sık yapılan hatalar arasındadır. Bir yazılımcı ya da geliştirici değilseniz bu durumu fark etmeyebilir, bug ne demek bilmiyor olabilirsiniz. Peki her bilgisayar kullanıcısının karşılaşacağı bug nedir?

Bug Nedir? Bug Ne Demektir?

Bir yazılımın ya da bilgisayar programının kod sisteminde ortaya çıkan, sistemin sağlıklı ve verimli bir şekilde çalışmasını engelleyen, programın donmasına, aksamasına ve beklenmedik bir şekilde davranmasına sebep olan tüm arıza, hata ve sorunlara genel olarak “bug” adı verilir. Arızalı ve hatalı sistemler için ise “buggy” terimi kullanılır.

Söz konusu problemler sadece ilgili programın kaynak kodunda ortaya çıkmaz. Problemin sebebi tasarım kodları ya da yazılımın ilişkili olarak çalıştığı bir işletim sistemindeki hata da olabilir. Ayrıca yazılımcının ya da derleyicinin hatalı bir şekilde kod üretmesi de bu sorunların en temel nedenidir. Arızalar fark edilmeyecek kadar küçük etkiler de yaratabilir fakat hem programın hem de bilgisayarın çökmesine sebep olabilecek büyüklükte hatalar da vardır.

Bug kavramının kelime anlamı “böcek”tir fakat yazılım dilinde başarısız kodları ifade etmek için kullanılır. Neden “böcek” kelimesinin kullanıldığı ile ilgili iki sebep vardır. Bunlardan ilki gerçek bir böceğin, bir bilgisayarın içerisine girerek onu çökerttiği olaydır. İkincisi ise Edison’un bir mektubunda, teknik bir arızayı bu şekilde tanımlamış olmasıdır.

Bug Report Nedir?

Bug report, bir yazılımda meydana gelen arıza ve hataları gösteren, bildiren, belgeleyen ve düzeltmek için gereken bilgileri saklayan bir hata raporudur. Eğer sistemde bir hata raporlama yazılımı varsa, oluşan hatalar kullanıcıya raporlanır ve raporu görüntüleme, arşivleme, yönetme gibi işlevler sunar.

Bug Nasıl Bulunur?

Bir kod sistemi içerisindeki hatayı bulmak, zaman zaman o kodları yazmaktan daha zor olabilir. Kavramın bazen “arıza” anlamında kullanılmasının sebebi de budur. Gerçek anlamda bir arıza gibi etki yaratan hatalar, kod düzenini bozabilir ve dolayısıyla hatayı ya da çözümü bulmak, kod yazmaktan zor bir hâle gelebilir.

Hatanın ve hatanın ortaya çıktığı kodların türüne göre bulunma yöntemi de değişkenlik gösterebilir. Geniş anlam içeren ve bilinmeyen tüm hataları ifade eden bugı bulmak için, ilgili kod sistemi hakkında ciddi bir şekilde bilgi sahibi olmak gerekir. Bunun dışında bir de bug izleyici araçlar vardır. Bu araçlar hataları otomatik olarak bulur ve yine kod bilen geliştiriciler tarafından kullanılması gerekir.

Debug Nedir?

Debug, hataların henüz kodlama aşamasında, ilgili kodların tek tek taranması sonucunda ortaya çıkarılıp düzeltilmesi işlemidir. “Hata ayıklama” olarak da tanımlanan bu işlem, yazılımcılar tarafından yapılır fakat elbette yazılımcılar, kodları tek tek taramaz.

Hataları bulma ya da daha doğru ifade etmek gerekirse hataları ayıklama işini, kod yazma sürecinde kullanılan IDE (Integrated Development Environment) isimli programlar yapar. Bu programlarda “Debug Mode (Hata Ayıklama Modu)” bulunur ve yazılımcıya hataları bulma, giderme, uygulama işleyişini anlama, kod adımlarını takip etme gibi imkânlar sunar.

Bug Fix Ne Demek? Bug Nasıl Düzeltilir?

Bug fix, yazılımdaki bir hatanın çözüldüğünü ifade etmek için kullanılan kavramdır. Bir programda hata bulunduğu zaman, hataya sebep kodlar tespit edilir ve bu kodlar, hatasız olanlar ile değiştirilerek bug düzeltilir. Böyle bir durumda, kullanıcıya bir güncelleme gönderilir. Güncelleme dosyalarının çoğunun açıklamasında “bug fixes ya da fixed” tanımlaması da bulunur. Yani genel olarak güncelleme gerektiren en önemli sebeplerden biri budur.

Bugları Düzeltmek Neden Önemlidir?

Bugları düzeltmek, ilgili programın doğru ve verimli bir şekilde çalışmaya devam etmesini sağlamak adına önemlidir. Örneğin bir oyunda hata varsa karakter doğru bir şekilde yönlendirilemez ya da bir hesaplama programındaki hata, yanlış sonuçlar almaya sebep olur. Ayrıca bilgisayarın çökmesi gibi bir durumla da karşılaşılabilir. Ama bu hataları düzeltmenin önemli olmasını sağlayan daha ciddi detaylar da vardır.

En önemli detay, güvenlik açıklarını önlemektir. Çünkü veri hırsızlıkları, genellikle bu hataların ortaya çıkardığı güvenlik açıklarından faydalanılarak yapılır. Örneğin bir site yazılımındaki hatadan dolayı üyelerin kişisel verileri çalınabilir. Hatalı sitenin bir e-ticaret sitesi olduğu düşünüldüğünde ise kredi kartı bilgilerinin bile çalınma riski doğar. Bu sebeple pek çok büyük firma, hata tespit edip kendilerine bildiren kullanıcılara ödül verir.

Bugdan Korunmak Mümkün müdür?

Buglar neredeyse her yazılımda ortaya çıkar. Önemli olan geç kalmadan çözmektir. Kullanıcı çözülmesini bekler, yazılımcı ise çözmeye çalışır. Ama eğer bir e-ticaret sitesi sahibiyseniz, bu konuda sizin de ayrıca bir hassasiyet göstermeniz gerekir. Sitenizde ortaya çıkacak bir hata sizden kaynaklanmıyor olsa da sonuçları sizi ve müşterilerinizi olumsuz etkileyebilir. Bu hataların olumsuz etkilerinden korunmak için izleyebileceğiniz bazı yollar mevcuttur.

• Domain ve hosting hizmetlerini, profesyonel ve güvenilir bir hizmet sağlayıcıdan almalısınız.
• Altyapısı güçlü olmayan ve sistemini güncel tutmayan firmaların sistemlerindeki hataların size yansıyabileceğini unutmamalısınız.
• Bu yansıma sonucunda e-posta ve şifre gibi bilgilerinizin ele geçirilmesi gibi bir durumla karşılaşabilirsiniz.
• Domain ve hosting hesaplarınızı, iletişim ve pazarlama amacıyla kullanmadığınız bir e-posta adresi ile açmalısınız.
• Bu e-posta adresi tahmin edilebilir basitlikte değil, karmaşık bir kombinasyondan oluşmalıdır.
• Aynı şekilde şifrenizi de küçük/büyük harflerle, özel sembollerle ve rakamlarla oluşturup güvenlik düzeyini yükseltmelisiniz.
• Siteye yükleyeceğiniz scriptleri önceden detaylı bir şekilde gözden geçirmeli, yükledikten sonra da sürekli güncel tutmalısınız.

Yazılım Geliştirme Sürecinin Hangi Aşamalarında Debug ve Bug Fix Yapılır?

Bir yazılımın kodları yazılırken, yazılımcı kendi gözlem yeteneği ile yüzeysel bir debug işlemini doğal olarak yapar. Yazım sürecindeki kontrol görevi, ikinci bir yazılımcıya da verilebilir. Bu sayede adım adım yazılan kodlar izlenebilir. Kodlamanın belirli bir bölümü ya da hepsi tamamlandığında, genel bir hata ayıklama işlemi yapılır.

Yazılım yayınlandıktan sonra ortaya çıkan hatalar da yine hata ayıklama işlemi gerektirir. Ardından bulunan hataları çözümleri için bug fix yapılır. Bu iki işlem, yazılım sorunsuz bir şekilde çalışana kadar birbirini takip eden bir döngü içerisine girer. Yani yazılım geliştirme sürecinin hemen her aşamasında ve yazılımının güncel olarak piyasada kaldığı süreçte debug ve bug fix, kaçınılmaz işlemlerdir.

IdeaSoft Yazılımlarının Bug-Free yani Hatasız Olması İçin Neler Yapıyor?

IdeaSoft olarak geliştirdiğimiz yazılımları, bug-free yani hatasız bir seviyeye çıkarmadan hizmete sunmamız söz konusu değildir. Ekibimizde bulunan eğitimli ve tecrübeli yazılımcılarımız, ihtiyaç duyulan yazılımlar için gerekli kodları yazıyor. Ardından bu kodlar, ikinci bir yazılımcı tarafından kontrol ediliyor. Düzenleme ve geliştirme gerekliyse yapılıyor ve sonraki aşamada işin başına yazılım test mühendislerimiz geçiyor.

Yazılım test mühendislerimiz, yazılımları defalarca kontrol ediyor ve en küçük sorunun bile çözülmesini sağlıyor. Tamamen hatasız hâle getirilen yazılımlar, en az 3 farklı adımı tamamlayarak kullanıcılara sunuluyor. Hata payı minimumda olan bu yazılımlarda meydana gelebilecek olası hatalar ise güncellemeler ile hızlıca çözülüyor.

IdeaSoft Yazılımlarında Bir Bug Farkederseniz Ne Yapmalısınız?

Eğer IdeaSoft kullanıcısıysanız, yazılımlarımızda denk geldiğiniz hataları bize bildirerek çözmemizi sağlayabilirsiniz. Yazılımlarda hataların ortaya çıkması doğal bir durumdur ve en kısa sürede bildirmeniz, size daha kaliteli bir hizmet sunabilmemize yardımcı olur. Bu aşamada başvurabileceğiniz 3 farklı yöntem vardır:

1. Sitedeki iletişim formunu doldurabilirsiniz.
2. Destek sistemine giriş yaparak bir ticket oluşturabilirsiniz.

7/24 aktif olan müşteri hizmetlerine bağlanarak bilgi verebilirsiniz.