Navlun Nedir ve Lojistik İşlemlerdeki Önemi Nedir?

Özellikle dış ticarette lojistik ya da deniz taşımacılığı alanlarında çalışan kişiler için navlun nedir oldukça önemli başlıklardan biri olmaktadır. Bu yük taşımacılığı esnasında taşınan yükün hizmet bedeline karşılık gelen ödeme şekline tanımlanmaktadır.

Deniz taşımacılığı için hazırlanan hukuki sözleşme ve yönetmeliklerde tespit edilen kurallara göre hesaplanmaktadır. Bu çerçevede geminin ya da taşıma aracının tamamı yahut bir kısmı için tespit edilen oran çerçevesine ücret hesaplanmaktadır.

Navlun ne demek genel anlamda bu şekilde özetlenebilir. Taşıma işlemlerinde alınan hizmetin bedeli şeklinde hesaplanan navlun hizmet alıcı ve sağlayıcı arasında gerçekleştirilen navlun sözleşmesiyle garanti edilmektedir.

Söz konusu sözleşmeler ilgili hizmete dair tespit edilen taşıma bedelinin tahsili için güvence belgeleri olmaktadır. 

Navlun Türleri Nelerdir ve Hangi Durumlarda Kullanılır?

Navlun kapsamında farklı türler bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi Carter Sözleşmesi olarak adlandırılmaktadır. Eşya transferi esnasında taşınması talep edilen eşyalar için geminin bir kısmının yahut tamamının firmaca kiralandığı taşıma şekilleri için bu gereklidir.

Taşımanın yapılması için gemi sahibi yahut taşıyıcı firmanın kullanacağı geminin bir bölümü gönderici firmaca kiralanmalıdır. Gönderilmiş olan eşyanın miktarı ise bir önem taşımamaktadır. Sözleşmenin meydana getirilmesi için taşınacak eşyaların doğrudan parça taşıma fiyatlarının ödenmesi yerine gemide belirli bir alan yahut geminin tamamının kiralanması aranmaktadır.

İkinci olarak navlun nedir kapsamında bilinmesi gereken sözleşme Kırkambar olmaktadır. Gemi taşımacılığı esnasında eşyaların taşınması için geminin bir bölümü yahut tamamının kiralanmadığı, yalnızca taşınmak istenen eşyalar çerçevesine göre ücret ödendiği taşımalar için bunlar oluşturulmaktadır.

Bu taşımalar sırasında eşyaların kapladığı alan kiralanmamaktadır. Taşıma firması yahut gemi sahibiyle yapılan anlaşmayla yalnızca eşyaların miktarına göre ücret ödemesi kararlaştırılmaktadır.

Navlun Fiyatları Nasıl Belirlenir ve Hangi Faktörlere Bağlıdır?

Navlun fiyatları standart olmadığı için navlun nasıl hesaplanır da en çok sorulan konulardan biri olmaktadır. Hesaplama nasıl yapılır incelendiği zaman, değerlendirilen şu gibi faktörler görülmektedir:

1.      Sevk edilen malın ağırlığı ve ölçüsü

2.      Malın değeri

3.      Mesafe

4.      Kalkış ve varış limanlarının yeterliliği

5.      Konteynerlerin bakım maliyeti

6.      Römorkör kiralama, kılavuzluk, liman ücretleri vb. dâhili liman ücretleri

7.      Yük elleçleme giderleri

8.      Mürettebat ücretleri ve diğer masraflar

9.      Tersane, su ve depo maliyeti

10.  Onarım ve bakım maliyeti

11.  Liman aidat ve masrafları – kılavuzluk, römorkör ve acentelik bedeli

12.  Sigorta ve P&I Kulübü maliyetleri

13.  Konteyner tedarik ve onarım maliyetleri

14.  Amortisman maliyetleri

15.  Çeşitli vergiler

16.  Komisyoncu ödemeleri

17.  Kargonun niteliği

18.  Geminin yakıt maliyetleri

19.  Kanal geçiş ücretleri

20.  Uğrak limanlardaki kargo varlığı

21.  Gemi kiralama pazarı talebi ve arzı

22.  Ekipman yeniden konumlandırma maliyeti

23.  Gemi sefer sıklığı, geminin hızı ve transit süresi

24.  Katma değerli hizmetler

25.  Aynı bölgede bulunan diğer limanların varlığı

Navlun faturası da bu kapsamda bilinmesi gereken detaylar arasında olmaktadır. Bu kapsamda ilk tür onaylı fatura olup ithalat esnasında gümrüklere ibraz olunan gerçek faturaların ithalatın yapıldığı ülkenin konsolosluğundan onay alma zorunluluğu olması sebebiyle fatura, konsolosluk faturası şeklinde de isimlendirilmektedir.

İkinci türü ise yerli navlun faturası olmaktadır. Faturanın geçerliliği için şu gibi kısımlar doldurulmalıdır:

1.      İhracatçının adı, unvanı ve adresi

2.      Faturanın numarası ve düzenlenme tarihi

3.      Malın Türk menşeili ibaresi

4.      Malın brüt ağırlığı

5.      Malın teslim ve ödeme şekli

Aracı ve muhabir bankaların isimleri de yine bulunmaktadır.

Navlun Sözleşmesi Nedir ve Hangi Bilgileri İçermelidir?

Navlun sözleşmesi hazırlanırken hangi bilgilerin içermesi gerektiği bilinmesi gereken önemli konular arasında olmaktadır:

1.      Taşıtan unvanı ve iletişim bilgileri

2.      Yükün cinsi

3.      Tarih

4.      Tonaj miktarı ölçüleri

5.      Ödeme şekli

6.      Ürünlerin hangi şartlarda taşınacağı

7.      Varış yeri ve teslim şekli

8.      Ürün sayısı

Gümrükleme yeri de yine navlun sözleşmesinde yer alan bilgiler arasında olmaktadır.

Navlun Sözleşmesi Türleri Nelerdir ve Hangi Durumlarda Kullanılır?

Navlun kendi içinde iki farklı türe sahiptir. Bunlardan birincisi Carter sözleşmeleridir. Şayet navlun sözleşmesinde eşyanın taşınması için geminin bir kısmı ya da tamamı kullanılıyorsa yani bir yer tahsis edilmişse bu söz konusu olmaktadır.

Kendi içinde taşıyana tahsis olunan yerin hacmi çerçevesinde tam ve kısmi olarak ikiye ayrılmaktadır. Eğer geminin tümü taşıyana tahsis olunmuşsa tam, bir bölümü ise kısmi carter olarak adlandırılmaktadır.

İkinci olarak da kırkambar sözleşmeleri yer almaktadır. Burada geminin tamamı ya da bir kısmı tahsis edilmemektedir. Yalnızca belirli miktarda mal ya da mal partisini ücret karşılığında deniz yoluyla taşımayı taahhüt etmektedir.

Navlun Faturası Nedir ve Hangi Bilgileri İçermelidir?

Navlun bedeli nedir¸ faturası ne anlama gelir ve hangi bilgileri içermelidir gibi konular dış ticarette lojistik ve deniz taşımacılığında en çok sorulan başlıkların arasında bulunmaktadır. Özet olarak navlun deniz ve nehir yoluyla taşınan eşya için taşıma hizmeti karşılığı gemi şirketine ödenen ücrettir. 

Satın alınan malın ilgili satış faturasında navlun yani malın taşıma fiyatı tutarı mal bedeline dahil yahut ayrı şekilde gösterilebilmektedir. Bu işlemlerin genel adına navlun faturası adı verilmektedir. Bunun yanı sıra önemli navlun terimleri de yine bilinmesi gereken bir konudur:

1.      Currency Adjustment Factor, navlun işlemlerinde döviz üzerinden gerçekleştirilen ayarlama oranlarını ifade etmektedir.

2.      Bunker Adjustment Factor, denizaşırı bölgeler için gerçekleştirilen navlun hesaplamaları esnasında değişken yakıt giderlerinin, fiyata dahil edilmesini belirtmektedir.

3.      War Risk Surcharge, uluslararası limanlar arasında savaş tehlikesi taşıyan limanlara yönelik taleplerde navluna eklenen ücrettir.

4.      Taşımacılık hizmetini sunan armatörlerin işe dair tehlikeleri minimuma indirgemek için navlun tutarına ilave ettiği ürete primaj denmektedir.

5.      Broker armatör ve yükleyici şirket arasındaki iletişimi sağlayan ve komisyon ile çalışan kişi, kurumdur.

6.      Armatör taşımacılık gerçekleştirmek için kullanılacak gemilerin sahipleri olmaktadır.

7.      Acente limanlarda armatörleri temsil eden, onlar için faaliyet gösteren kurumlar olmaktadır.

8.      High Cube konteynerlar için alınan ek fiyatlara High Cube Surcharge denmektedir.

Bunun yanı sıra navlun sözleşmelerinin hem taşıma işlemini gerçekleştirilecek olan taraf, hem de taşımacılık hizmeti isteyen için bağlayıcı olduğu da bilinmesi gereken bir konudur.