Kollektif Şirket Nedir? Özellikleri ve Kurulum Süreci

Girişimcilik dünyasında çeşitli iş modeli ve yapıları, işletmelerin ihtiyaçlarına ve hedeflerine göre şekillenmektedir. Özellikle bu yapıların arasında öne çıkanlardan biri de kollektif şirket modeli olmaktadır.

Kollektif şirket, ortak amaçlar doğrultusunda bir araya gelen bireylerin oluşturduğu, ortak iş yapma biçimidir ve günümüzde bir şirket kurmak isteyen kişiler tarafından sıkça tercih edilmektedir.

Kollektif Şirket Nedir?

Kollektif şirket, ticari bir işletmeyi bir ticaret unvanı altında işletmek amacıyla gerçek kişiler arasında kurulan ve ortakların hiçbirinin sorumluluğu şirket alacaklılarına karşı sınırlanmamış olan bir şirket türü olarak, Türk Ticaret Kanunu'nun 153. Maddesine göre tanımlanmaktadır.

Kollektif şirketler özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler için uygun bir şirket türüdür. Asgari sermaye koyma zorunluluğu yoktur ve kurulumu nispeten kolaydır. Özellikle bu şirket türü, ortaklar arasında yüksek derecede güven ve iş birliği gerektirmektedir.

Tanım ve Genel Bakış

Kollektif şirketler geleneksel işletme modellerinden farklı olarak, kar amacı gütmeyen ve demokratik bir yapıya sahip olan işletmelerdir. Çalışanlar arasında eşitlikçi bir ilişki ve karar alma süreci sağlayarak, sürdürülebilirlik ve toplumsal adalet ilkelerini ön planda tutmaktadır.

Kollektif şirketlerin işletme modelleri, kooperatifler veya işçi ortaklığı şirketleri olarak adlandırılmaktadır. Kooperatifler, ortaklarının ekonomik, sosyal ve kültürel ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kurulan işletmelerdir.

İşçi ortaklığı şirketleri ise çalışanların şirketin ortakları olduğu ve karar alma süreçlerine katıldığı işletmeler olarak tanımlanmaktadır.

Kollektif Şirket Özellikleri Nelerdir?

Kollektif şirket, birden fazla ortağın bir araya gelerek ticaret yapmak amacıyla kurduğu bir şirket türüdür. Kollektif şirketlerin temel özellikleri ve yapısal özellikleri, işleyiş prensiplerini anlamak için önemlidir. Kollektif şirketin temek özellikleri arasında şunlar yer almaktadır.

• En az 2, en fazla 20 ortak olabilmektedir.
• Şirket unvanında en az bir ortağın tam adının yer alması gerekmektedir.
• Şirketin kuruluşunda sermaye koyma zorunluluğu bulunmamaktadır.
• Ortaklar şirket borçlarından şahsen ve müteselsilen sorumludur.
• Alacaklılar her bir ortaktan alacağının tamamını talep edebilmektedir.
• Şirket ortaklar tarafından müştereken yönetilmektedir.
• Ortaklar yönetim yetkisini bir veya birden fazla ortağa devredebilmektedir.
• Kâr ise ortaklar arasında eşit olarak paylaştırılmaktadır.
• Şirketler kurumlar vergisi mükellefidir.

Yapısal Özellikler ve İşleyiş Prensipleri

Kollektif şirketler, geleneksel işletme modellerinden farklı bir yaklaşım sunmakta ve işletme sahiplerine daha demokratik, adil ve sürdürülebilir bir iş modeli sunmaktadır.  Ortakların işbirliği ve dayanışma içinde çalışarak hem ekonomik hem de sosyal değerler yaratmalarını sağlamaktadır.

Kollektif şirketlerin yapısal özellikleri ve işleyiş prensipleri hakkında önemli detaylar arasında şunlar yer almaktadır.

• Kollektif şirketler hiyerarşik bir yapıya sahiptir.
• Şirketin en üst organı genel kuruldur. Genel kurul tüm ortaklardan oluşmakta ve şirketin önemli kararlarını almaktadır.
• Yönetim kurulu genel kurul tarafından seçilmekte ve şirketin günlük işlerini yürütmektedir.
• Genel müdür yönetim kurulu tarafından atanmakta ve şirketin günlük operasyonlarından sorumlu tutulmaktadır.

İşleyiş Prensipleri

• Kollektif şirketler, ortaklar arasındaki güven ve işbirliğine dayalı olarak çalışmaktadır.
• Kararlar ortaklar arasında oy birliğiyle alınmaktadır.
• Her ortağın şirketin yönetimine katılma hakkı vardır.
• Kâr ve zarar ortaklar arasında eşit olarak paylaştırılmaktadır.

Kollektif Şirket Avantajları Nelerdir?

Kollektif şirketler işletmelerin farklı türlerdeki avantajlarından yararlanmanın bir yoludur ve bu işletmeler, genellikle küçük gruplar veya bireyler arasında bir iş birliği şeklinde kurulmaktadır. Ortak bir amaca hizmet etmek üzere tasarlanan kollektif şirketlerin pek çok avantajı bulunmaktadır. Özellikle bu avantajlar işletme sahiplerine çeşitli fırsatlar sunmaktadır.

İşletme Avantajları ve Yararları

Kollektif şirketlerin işletme avantajları oldukça fazladır ve özellikle bu şirketler şu avantajlara sahip olmasıyla öne çıkmaktadır.

• Kollektif şirketler, diğer şirket türlerine kıyasla kurulumu en kolay olan şirket türüdür. Kuruluş aşaması basit ve bürokratik engeller nispeten azdır.
• Kollektif şirketlerde minimum sermaye şartı aranmaz. Bu sayede az sermayeyle bir işletme kurmak isteyenler için ideal bir seçenektir.
• Kollektif şirketlerde yönetim, ortaklar tarafından kolektif olarak yürütülür. Böylece hızlı ve pratik karar verme mekanizması oluşmaktadır.
• Kollektif şirketlerde ortaklar, işletmenin yönetimine aktif olarak katılırlar. Ortakların deneyimi ve uzmanlığı işletmeye doğrudan aktarılmaktadır.
• Kollektif şirketler değişen piyasa koşullarına ve ihtiyaçlara göre kolayca adapte olabilen esnek bir yapıya sahiptir.
• Kollektif şirketlerde ortakların kişisel malvarlıkları da şirket borçlarından sorumludur. Özellikle bu durum kredi ve finansman imkanlarına erişimi kolaylaştırabilmektedir.
• Kollektif şirketlerde vergi matrahı ortakların gelirlerine dahil edilmekte ve bu sayede bazı durumlarda vergi avantajı sağlanabilmektedir.
• Kollektif şirketlerde ortaklar, işletmenin başarısından doğrudan ve orantılı olarak faydalanmakta ve  bu durum da ortakların motivasyonunu ve çalışma azmini artırmaktadır.

Kollektif şirketlerin öne çıkan yararları arasında ise şunlar bulunmaktadır.

• Ortakların kişisel sorumluluklarının da devreye girmesi nedeniyle, müşteriler ve tedarikçiler tarafından daha güvenilir olarak algılanabilir.
• Ortakların aktif katılımı ve hızlı karar verme mekanizması, şirketin hızlı büyümesini sağlayabilir.
• Ortakların farklı deneyim ve bakış açıları, işletmede yenilikçiliğin gelişmesini teşvik edebilir.
• Ortakların kişisel ilişkilerini ve bağlantılarını kullanarak pazarlama faaliyetlerini daha etkin bir şekilde yürütebilir.

Kollektif Şirket Kurmanın Dezavantajları

Ticaret yapmak amacıyla birden fazla gerçek kişinin bir araya gelerek kurduğu bir şirket türü olan kollektif şirketin kuruluşunun basitliği ve sermaye şartının olmaması gibi avantajları olsa da, bazı dezavantajları da beraberinde getirmektedir.

Kollektif şirket kurmanın dezavantajları arasında şunlar yer almaktadır.

• Kollektif şirkette ortaklar, şirketin borçlarından ve yükümlülüklerinden kişisel varlıklarıyla sınırsız sorumludur.
• Şirketin borcunu ödeyememesi halinde alacaklılar ortakların kişisel malvarlıklarına (ev, araba, banka hesapları vb.) el koyabilmektedir.
• Kollektif şirketlerde sermaye şartı aranmamaktadır. Şirketin finansal kaynaklarının sınırlı kalmasına ve yatırım imkanlarının kısıtlanmasına neden olabilmektedir.
• Şirketi ilgilendiren her kararda ortakların oybirliği ile karar vermesi gerekmektedir. Acil durumlarda hızlı karar almayı zorlaştırabilmekte ve şirketin işleyişini aksatabilmektedir.
• Bir ortağın şirketden ayrılması halinde şirket fesholur ve yeni bir şirket kurulması gerekir. Ticari faaliyetlerde aksaklıklara ve yasal işlemlere yol açabilmektedir.
• Şirkete ortak olan tanınmış veya varlıklı bir kişinin ölmesi veya iflas etmesi halinde, alacaklılar bu kişinin varlıklarına değil, şirketin varlıklarına el koyabilmektedir.

Karşılaştırmalı Analiz

Kollektif şirketler geleneksel şirketlere göre pek çok özelliği ile birbirinden ayrılırken, özellikle avantajları ve dezavantajları konusunda bir karşılaştırma yapılması gerektiğinde şu tablo ile kollektif şirket ve diğer şirketler karşılaştırılarak analiz edilebilmektedir.

Özellik	Kollektif Şirket	Limited Şirket	Anonim Şirket
Sorumluluk	Sınırsız	Sınırlı	Sınırlı
Sermaye Şartı	Yok	Var	Var
Karar Verme Süreci	Yavaş	Hızlı	Hızlı
Ortakların Ayrılması	Şirket feshi	Şirket devam eder	Şirket devam eder
Vergi Yükü	Düşük	Orta	Yüksek

Kollektif Şirket Nasıl Kurulur?

Kollektif bir şirket kurmak, bir grup bireyin ortak bir amaca hizmet etmek üzere bir araya gelmesiyle başlamaktadır. Kollektif şirketler genellikle işletme sahipliği, karar alma ve kar payı gibi konularda eşitlik ilkesine dayanmaktadır.

Kollektif şirket türünde ortaklar, şirket borçlarından dolayı sınırsız ve müteselsil sorumludurlar. Yani şirket borcunu ödeyemediği takdirde, alacaklılar her bir ortakdan alacağının tamamını talep edebilirler. 

Özellikle belirli bir grup ile kollektif şirket kurmak isteyen kişiler, bu noktada nasıl kollektif şirket kurabileceklerini merak etmektedir.

Kurulum Süreci ve Gerekli Adımlar

Kollektif şirket kurmak için belirli bir kurulum süreci bulunmakta ve bu süreçte gerekli adımların eksiksiz olarak atılması gerekmektedir. Kollektif şirket kurma süreci şu adımlardan oluşmaktadır.

Ticaret Unvanı Seçimi

• Şirket için özgün ve daha önce tescil edilmemiş bir ticaret unvanı seçilmelidir.
• Ticaret unvanında, en az bir ortağın adı ve soyadı ile "ve arkadaşları" veya "ve ortakları" gibi ibareler yer almalıdır.
• Unvanın "Kollektif Şirket" ibaresini de içermesi gerekir.

Ortaklık Sözleşmesi Hazırlanması

• Ortaklık sözleşmesi, şirketin işleyişine ilişkin temel kuralları belirleyen bir belgedir.
• Sözleşmede, şirketin amacı, sermayesi, ortakların kar payı oranları, yönetim ve temsil yetkisi gibi unsurlar yer almalıdır.
• Sözleşmenin noter tarafından tasdik edilmesi gerekir.

Sermaye Konulması

• Kollektif şirketlerde sermaye şartı aranmaz.
• Ortaklar, şirket sermayesine para, para yerine geçen senetler veya ayni varlıklar koyabilirler.

Ticaret Siciline Tescil

• Şirketin kuruluş işlemleri tamamlandıktan sonra, ticaret siciline tescil için başvuru yapılmalıdır.
• Başvuru, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki ticaret sicili müdürlüğüne yapılır.

Vergi Dairesi ve SGK Kayıtları

• Şirketin kuruluşunun ardından vergi dairesine ve Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) kayıt yaptırılması gerekir.

Kimler Kollektif Şirket Kurabilir?

Kollektif şirket ticaret siciline tescil edilmiş ve en az iki gerçek kişi tarafından kurulabilmektedir. Özellikle kollektif şirket hakkında en çok merak edilen konulardan biri de kimlerin kollektif şirket kurabileceği olmaktadır.

Öncelikle başvuru için gerekli belgelerin hazırlanması ve ardından sürece girişilmesi önem arz etmektedir. Başvuru için gerekli belgeler arasında şunlar yer almaktadır.

• Ortaklık sözleşmesinin aslı veya onaylı sureti
• Ticaret unvanı tescil belgesi
• Ortakların imza beyannameleri
• Sermaye koyma belgeleri

Kurulum İçin Gerekli Şartlar ve Uygunluk

Kollektif bir şirket kurabilmek için belirli şartlara uygun olmak gerekmektedir. Özellikle bu şartlar ve uygunluk kriterleri arasında şunlar yer almaktadır.

• En az iki gerçek veya tüzel kişi kollektif şirket kurabilir. Ortaklar, şirketin amaçları doğrultusunda bir araya gelir ve karşılıklı olarak taahhütte bulunurlar.
• Ortaklar sermaye ve sorumluluk konusunda sınırsız bir şekilde müştereken ve müteselsilen sorumludur. Şirketin borçlarına karşı tüm ortaklar kişisel varlıklarıyla sorumludur.
• Kollektif bir şirket kurulurken, ortaklar arasında bir şirket sözleşmesi hazırlanmalıdır. Sözleşme, şirketin amacını, ortakların hak ve sorumluluklarını, kar paylaşımını ve diğer önemli konuları belirler.
• Kollektif bir şirketin kurulması için Ticaret Sicili'ne kayıt yaptırılması gerekir. Kayıt işlemi için gerekli belgelerin hazırlanması ve gerekli prosedürlerin tamamlanması gerekmektedir.
• Şirketin vergi mükellefi olması için Vergi Dairesi'ne kayıt yaptırılması gerekmektedir. Vergi mükellefiyetinin sağlanması için gerekli belgelerin sunulması ve ilgili prosedürlerin tamamlanması önemlidir.
• Şirketin faaliyet göstereceği sektöre bağlı olarak, ilgili izin ve lisansların alınması gerekebilir. İzinlerin ve lisansların sağlanması, şirketin yasal olarak faaliyet göstermesini sağlar.

Kollektif Şirket Kurma Maliyeti Nedir?

Kollektif şirket türünde, ortaklar bir araya gelerek işletmenin sorumluluğunu ve karını paylaşmaktadır. Kollektif şirketlerin kuruluş maliyetleri ise çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilmektedir. Özellikle bu faktörler arasında şirketin büyüklüğü, sektörü, yerel yasal düzenlemeler ve kullanılan hizmetlerin niteliği yer almaktadır.

Maliyet Analizi ve Bütçe Planlaması

Maliyet analizi, bir işletmenin faaliyetlerinin maliyetlerini belirlemek ve kontrol etmek için kullanılan bir yöntemdir. Kollektif şirketler için maliyet analizi yaparken, kuruluş maliyetleri, işletme giderleri, personel maliyetleri, vergiler ve diğer masraflar göz önünde bulundurması gerekmektedir.

Özellikle bu analiz, işletmenin finansal sağlığını değerlendirmek ve bütçe planlaması yapmak için önemlidir. Bütçe planlaması ise bir işletmenin belirli bir dönem için gelir ve giderlerini öngörmek ve bu doğrultuda hareket etmek için yapılan bir planlama sürecidir.

Kollektif şirketler için bütçe planlaması yaparken, gelir tahminleri, işletme giderleri, yatırım ihtiyaçları ve kar dağıtımı gibi faktörlerin dikkate alınması gerekmektedir. Planlama süreci, işletmenin finansal hedeflerine ulaşmasını sağlamak için önemlidir.

Kollektif şirket kurma maliyetleri, şirketin türüne, büyüklüğüne ve faaliyet gösterdiği sektöre bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Ancak genel olarak, kuruluş aşamasında gerekli olan belgelerin hazırlanması, noter masrafları, sicil harçları ve diğer yasal masraflar kollektif şirket kurma maliyetlerini oluşturmaktadır.

Bunun yanı sıra, işletmenin faaliyete geçmesi için gerekli olan tesis, ekipman ve personel gibi fiziksel ve operasyonel maliyetler de göz önünde bulundurulmalıdır. Ancak kollektif şirket kurmak, diğer şirket türlerine göre daha kolay ve daha az maliyetli olmasıyla dikkat çekmektedir.

Hangi Şirket Daha Mantıklı?

Bir iş kurmak girişimcilerin hayallerini gerçeğe dönüştürmelerine imkan veren heyecan verici bir adımdır. Bu yolda atılan ilk adımlardan biri ise şirket tipi seçimidir. Hangi şirket tipinin daha mantıklı olduğu girişimcinin faaliyet alanına, risk algısına, finansal durumuna ve gelecek planlarına göre değişmektedir.

Kollektif Şirket ile Diğer Şirket Tiplerinin Karşılaştırılması

Hangi şirket tipinin daha mantıklı olduğu girişimcinin faaliyet alanına, risk algısına, finansal durumuna ve gelecek planlarına göre değişmektedir. Kollektif şirket aşağıdaki durumlarda daha uygun olabilmektedir.

• Küçük ölçekli bir iş kurmak isteyenler için
• Ortaklar arasında yüksek güven ve iş birliği olan durumlarda
• Sermaye ihtiyacının az olduğu durumlarda

Diğer şirket tipleri ise aşağıdaki durumlarda daha uygun bir tercih olmaktadır.

• Daha büyük ölçekli bir iş kurmak isteyenler için
• Sınırlı sorumluluk istenilen durumlarda
• Daha fazla sermaye ihtiyacı olan durumlarda

Kollektif şirket ve diğer şirket tipleri genel olarak şu tablo ile karşılaştırılabilmektedir.

Şirket Tipi	Kollektif Şirket	Limited Şirket	Anonim Şirket	Limited Ortaklık Şirketi
Kuruluş Kolaylığı	Kolay	Kolay	Zor	Orta
Sermaye	Sınırsız	Sınırlı	Sınırlı	Sınırlı
Yönetim	Ortaklar	Yönetim kurulu	Yönetim kurulu	Genel kurul ve yönetim kurulu
Vergilendirme	Gelir vergisi ve kurumlar vergisi	Gelir vergisi	Kurumlar vergisi	Gelir vergisi ve kurumlar vergisi
Sorumluluk	Sınırsız	Sınırlı	Sınırlı	Komanditerler için sınırlı, komanditeler için sınırsız
Devamlılık Riski	Yüksek	Düşük	Düşük	Düşük

İlginizi çekebilecek içerikler

Şirket Türleri Hakkında Bilmeniz Gerekenler: Detaylı 2024 Rehberi

Şahıs Şirketi Nasıl Kurulur ve Açılır | Gerekli Belgeler

Komandit Şirket Nedir? Kuruluş ve Yapısı Hakkında Her Şey!

Anonim Şirket Nedir? Nasıl Kurulur?

Limited Şirket Nedir, Nasıl Kurulur?