Z Kuşağı Nedir? E-Ticarete Ne Kadar Yatkındır?

Dünyanın ve toplumların olgunlaşmasını sağlayan en önemli unsur değişimdir. Çok da geniş olmayan aralıklarla değişen sosyal yaşam olgusu, toplumu oluşturan kişileri de belirli gruplara ayırmış durumdadır. Uzmanların ve sade vatandaşın, bilimsel araştırma ve sosyal söylemler doğrultusu ile belirlediği bu gruplar, kuşak ya da jenerasyon terimi ile tanımlanmaktadır.

Bununla birlikte her kuşak grubuna özel bir isim de verilmektedir. Kayıp kuşak, sessiz kuşak, baby boomers, X, Y ve en güncel versiyon Z kuşağı. Son jenerasyon olarak kabul edilen Z kuşağı ise neredeyse tüm özellikleri ile öncekilerden ayrılmış durumdadır. Peki, Z kuşağı ne demek?

Z Kuşağı Nedir? Z Kuşağı Ne Demek?

Günümüzde “çocuklar, ergenler ve gençler” şeklinde hitap edilen grubun büyük çoğunluğu Z kuşağını oluşturmaktadır. Y jenerasyonundan sonra gelen bu kuşak, X ve Y kuşağı mensuplarının çocukları olarak da tanımlanabilir. Teknolojik gelişmelerin daha hızlı ve yoğun yaşandığı bir döneme denk gelmeleri nedeniyle, benzersiz bir jenerasyona dönüşme ihtimalleri ile dikkat çekerler.

Hemen E-ticaret'e Başlayın!

E-ticaret adım atmadan önce, IdeaSoft e-ticaret yazılımlarını ücretsiz deneyebilirsiniz.

Hemen Ücretsiz Deneyin!

ABD’de yayın yapan USA Today isimli bir günlük gazete, 2012 yılında, gelecek neslin adını belirlemek amacıyla bir çeşit yarışma düzenledi. Zoomers, Gen Tech, iGeneration gibi önerilerin de öne çıktığı yarışmada, Z kuşağı adına karar verildi. Konu ile ilgili çalışma yapan uzmanların da bu tabiri kullanması, jenerasyonun bu şekilde adlandırılmasının temelini oluşturmuştur.

Z Kuşağı Hangi Yılları Kapsamaktadır?

Günümüzde hayatta olmayan kuşakların kapsadığı tarihler konusunda bir uzlaşma sağlanmış olsa da güncel kuşakların tarihleri her zaman tartışmalıdır. Z jenerasyonunda da bu durum aynı belirsizliği korumaktadır. Peki genel olarak Z kuşağı hangi yılları kapsar?

Z jenerasyonunun, kendinden önceki Y kuşağı ile çok sayıda ortak özelliğinin olması ve sonraki jenerasyonla da muhtemelen ortaklıklar içerebilecek olması nedeniyle, bu jenerasyonun başlangıcı ve bitişi hakkında fikir ayrılıkları vardır. Çeşitli kaynaklar dikkate alındığında Z kuşağının başlangıcı 1996 - 2000, bitişi ise 2016 - 2020 yılları arasında değişkenlik göstermektedir.

Bu tarihler dikkate alındığında Z kuşağı yaş aralığı, 2021 yılı itibariyle 4 - 20 arasında değişmektedir. Jenerasyondaki tarih karmaşası, gelecek neslin başlangıç tarihine karar verme konusunda da uzmanların işiniz zorlaştıran bir detaydır. İsmi şimdiden hazır olan Alfa kuşağı için, başlangıcın 2020 olması uygun görülmektedir. Fakat dünyanın bazı yerlerinde, başlangıç 2012 olarak kabul edilmektedir ki buna göre, Z kuşağının finali de 2012 yılına denk gelmiş olacaktır.

Z Kuşağı Özellikleri Nelerdir?

Her jenerasyona atfedilen birtakım özellikler vardır. Z kuşağı özellikleri incelendiğinde, heyecan verici bir profilin ortaya çıkıyor oluşu, dünyanın pek çok yerinde, akademik çalışmalara konu olmuş durumdadır. Özellikler kısaca şöyle sıralanabilir:

• Hemen her şeyin dijitale taşınmış olduğu bir döneme denk geldikleri için teknoloji temelli bir yaşam tarzları vardır.
• Bir önceki kuşağın otoriteye karşı saldırgan tutumunun yansımaları görünür. Bununla birlikte otoriteye karşı umursamazlık da çok üst düzeydedir.
• Geleneksel olgulara olan bağlılık bu jenerasyonda minimuma inmiştir. Daha yaratıcı bir profile sahiptirler.
• İletişimin ve sosyal ilişkilerin büyük ölçüde sanal ortamda yürütülmesinden dolayı, öncekilere göre en yalnız ve en bireysel yaşam tarzını benimseyecekleri düşünülmektedir.
• Dijitale geçiş dönemini yaşamaktan ziyade doğrudan dijital çağa doğmuş olmalarından dolayı dijital okuryazarlık konusunda problemleri bulunmaktadır.
• Pek çok işin teknolojik aletler tarafından yapılıyor olmasından dolayı dikkat süresi gibi insani yeteneklerde azalma gözlemlenmektedir.
• Girişimcilik konusunda öne çıkan bu jenerasyon, öncekilere göre topluma karşı daha cesur hareket etmektedir.
• İnternet ve bilgi çağının getirdiği kolaylık sayesinde ulaşabildikleri ve öğrenebildikleri kültür sayısı bir hayli fazladır. Bu nedenle insanları dini inanç, ırk, cinsel yönelim, ideolojik tercih gibi detaylar doğrultusunda değerlendirmeleri beklenmemektedir.

X, Y, Z Kuşaklarını Birbirinden Ayıran En Önemli Özellikler Nelerdir?

Günümüz dünyasındaki nüfusun büyük bir bölümünü X Y Z kuşakları oluşturmaktadır. X kuşağı, daha çok önceki kuşaklardan izler taşırken Y kuşağı, keskin bir yol ayrımında yer almaktadır. Ayrıca Y kuşağı için, Z kuşağının temelini hazırladığı da söylenebilir.

Baby boomers jenerasyonundan bayrağı alan X kuşağı, Y kuşağına çok fazla özellik aktaramamıştır. Bunun sebebi, değişimin hızlanmaya başladığı döneme uyum sağlayamamaları olarak gösterilmektedir. Ekonomi, sanat, teknoloji ve siyasi gibi pek çok konudaki ciddi değişimler, X jenerasyonu dönemine denk gelmiştir. X kuşağında işe ve otoriteye bağlılık öne çıkmaktadır.

Y kuşağının en belirgin özelliği, otoriteye karşı olan saldırganlığıdır. Bu özellik, X ve Y kuşağı arasında bir kopukluğa sebep olmuştur. Z kuşağında görülen pek çok özelliğin temelleri, Y kuşağına dayanmaktadır. Fakat Z jenerasyonu, daha bağımsız ve umursamaz profili ile Y’den ayrılmıştır.

Bu 3 kuşağı birbirinden ayıran en önemli özelliklerden biri de teknoloji ile olan ilişkidir. X kuşağında yavaş yavaş ortaya çıkmaya başlayan teknoloji, jenerasyondaki pek çok insan tarafından görmezden gelinmişti. Teknolojik gelişim dönemindeki Y kuşağı ise dijital okuryazarlık konusunda önemli gelişim göstermiştir. Z kuşağına gelindiğinde ise başta alışveriş ve sosyal ilişkiler olmak üzere hemen her konu, dijital ortama taşınmıştır.

Z Kuşağı İşletmeniz İçin Neden Önemlidir?

Z kuşağı, yaş aralığı itibariyle henüz iş hayatına tam olarak atılmış sayılmaz. Büyük bir kısmı öğrenim hayatına devam ederken çalışan küçük grup, üretime çok fazla katkı yapmamaktadır. Dolayısıyla bu jenerasyon, çok büyük oranda tüketici profilli bireyleri içinde barındırmaktadır.

Geniş bir tüketici topluluğundan oluşan bir jenerasyon, elbette işletmeler için önemlidir. Çoğunluğu aile himayesi altında olduğu için daha kolay harcama yapabilmektedir ve bu nedenle ticari işletmelerin en önemli müşteri kitlesidir. Online alışveriş kültürünün her bireyde var olmasından dolayı, özellikle e-ticaret sitesi sahipleri için büyük önem taşıyan bir jenerasyondur.

Popülaritenin zirveye çıktığı bu jenerasyonda, ürün ve hizmetlerin tüketim ömrü de bir hayli kısalmıştır. Hemen her sektörde, Z kuşağı mensubu olan her bir müşterinin, iki alışveriş günü arasında geçen zaman da bu nedenle kısadır. Tekrar eden alışveriş sayısının artışta olması da bu hedef kitle grubunu işletmeler için önemli hâle getirmektedir.

Z Kuşağının Satın Alma Davranışı Nasıldır?

Z jenerasyonu için “teknolojinin kucağına doğdular” şeklinde bir yakıştırma yapılmaktadır. Bu bir metafor gibi görünse de aslında gerçek bir anlam taşımaktadır. Öyle ki bu jenerasyona ebeveynlik yapan kuşağın bir kısmı da dijital yaşama entegre olduğu için, hamilelik ve doğum sürecinde de pek çok teknolojik detay vardır.

Jenerasyonu oluşturan çocuk ve gençlerin, doğup büyüdükleri bu dijital ortamın, doğal olarak pek çok etkisi olmuştur. Gerek duygusal gerekse de maddesel ihtiyaçlarını teknoloji üzerinden karşılamayı alışkanlık hâline getirmiş olan Z kuşağının satın alma davranışı da bu yöndedir.

Aslında e-ticaretin temelleri, Y kuşağının yoğun olduğu bir dönemde atılmıştır. Fakat o dönemdeki yeniliklerin doğurduğu olumsuz sonuçlar nedeniyle internetten alışveriş yapma kültürü gelişmemiş, güvensiz bir anlayış hakim olmuştur. Z kuşağında ise bu durum tersine dönmüş, e-ticaret ise zirveye ulaşmıştır.

Z Kuşağı E-Ticarete Ne Kadar Yatkın?

E-ticaret sektörünün müşteri grubunda, Z ile birlikte Y kuşağı da yoğun bir şekilde bulunmaktadır. Bununla birlikte dijital dönüşümün daha etkili olduğu son yıllarda, X kuşağı, hatta baby boomers jenerasyonu da e-ticaretin müşteri kitlesine dahil olmuştur.

E-ticaret konusunda Z kuşağı, diğer jenerasyonlardan keskin bir şekilde ayrılmaktadır. Çünkü bu jenerasyon e-ticarette sadece müşteri değil, aynı zamanda satıcı, üretici, geliştirici ve benzeri pek çok rolde görev almaktadır. Girişimcilik konusunda önceki jenerasyonlardan bir hayli ileride olan bu kitlenin hedef meslek gruplarının önemli bir bölümünü, e-ticaret gibi dijital sektörler oluşturmaktadır.

Z jenerasyonunun teknoloji ile olan ilişkisi, sadece temel ihtiyaçların internetten satın alınması gibi yüzeysel bir konuda da kalmamaktadır. Örneğin Spotify, YouTube Premium, Netflix, Amazon Prime gibi pek çok hizmetten faydalanan bir gruptur. Bununla birlikte oyunların mobilde yaygınlaşması ve e-spor kültürünün oluşmasından sonra, oyun oynarken bile e-ticarete katkı yapan bir jenerasyona dönüşmüşlerdir.

Z Kuşağı E-Ticaret Sitelerinden Neler Bekliyor?

Z kuşağı, e-ticaret ile iyi ilişkileri olan bir gruptur. Öyle ki önümüzdeki yaklaşık 5 yılın en güçlü müşteri kitlesini oluşturulacağı öngörülmektedir. Bununla birlikte e-ticaretin sunduğu imkânlar, bu jenerasyona son derece cazip gelmektedir. Fakat bu grubun ne beklediğine doğru cevaplar bulmak da önemlidir.

Jenerasyon Z’nin e-ticaret sitelerinden beklentilerini, birkaç genel başlık altında toplamak mümkündür. Tahmin etmesi zor olmayan bu beklentiler, kısaca şöyle sıralanabilir:

• Hız
• Yenilik
• Çeşitlilik
• Verimlilik
• Popülarite
• Özgürlük

Bu başlıklar, aslında bu jenerasyonun, hayatın pek çok alanında aradığı detaylardır. Teknolojiyle birlikte yaşayan bu jenerasyon, sabırsız profile sahip bireylerden oluşur. Bununla birlikte sürekli bir yeniliğe şahit oldukları için, aynı ürün ya da hizmet ile iki kere gönüllerini çalmak çok mümkün değildir.

İnternetin sonsuz dünyasında her şeyin bir alternatifini bulabilen Z jenerasyonu, bu çeşitliliği e-ticarette de aramaktadır. Bununla birlikte seçim özgürlüğünü de her zaman elinde tutmak isterler ve tekelci anlayıştan pek hoşlanmazlar. En önemli detay ise sunulan ürün ve hizmetlerin hem verimli hem de popüler olmasını beklerler.

E-Ticaret Siteleri Z Kuşağının İlgisini Çekebilmek İçin Nelere Dikkat Etmelidir?

Bir e-ticaret sitesi, hedef kitle olarak Z jenerasyonunu tercih ediyorsa, bu kitleye doğru bir şekilde hitap etmelidir. Klasik ve geleneksel yöntemler, bu gruba karşı pek ikna edici olmaz. Dolayısıyla e-ticaret siteleri, “Z kuşağı kimdir?” sorusunun cevabını çok net bir şekilde bilmelidir.

Bu kuşağın ilgisini çekebilmek için dikkat edilmesi gereken en önemli detaylardan biri, iletişim dili ve yöntemidir. Gününün önemli bir bölümünü sosyal medyada geçiren bu gruba geleneksel pazarlamacılık anlayışı ile hitap etmeye çalışmak olumlu sonuçlar vermez. Dolayısıyla e-ticaret sitelerinin, sosyal medyada var olmayı da hedeflemeleri gerekmektedir.

Aynı zamanda ilgi çekebilmek için, sınır aşmayı da bilmek gerekir. Tek çeşit bir iletişim dili, bu jenerasyonun önemli bir bölümüne ulaşmayı zorlaştırır. Bu nedenle e-ticaret siteleri, dikkat çekici bir iş yaptığında, bunu sadece sözlü ya da yazılı bir dil ile sınırlamamalıdır.

Z Kuşağı İçin Pazarlama Stratejileri Nelerdir?

E-ticarette pazarlama stratejilerinin sınırı yoktur. Her duruma ve her koşula uyum sağlayabilecek ya da geliştirilebilecek bir strateji her zaman vardır. Dijital dünyanın sunduğu geniş imkânlar doğrultusunda doğan, “Z kuşağı pazarlama” olarak da adlandırılabilecek farklı stratejiler de mevcuttur.

Z jenerasyonuna hitap eden bir e-ticaret stratejisi oluştururken, reklam ögeleri çok fazla ön planda tutulmamalıdır. Doğrudan reklam ve pazarlama dili kullanmak yerine, kuşağın anlayışlarına uygun, çağdaş bir dil geliştirmek daha verimli sonuçlar doğurabilir. Verimli olabilecek bazı pazarlama stratejilerine şöyle örnekler verilebilir:

• Birden fazla platformda yer almak
• Tüm hizmetleri mobile optimize etmek
• Reklam kanalı olarak YouTube videolarını kullanmak
• Instagram’ın tüm özelliklerini aktif bir şekilde kullanmak
• Daha interaktif sosyal medya platformlarına yönelmek
• Mümkün olan en kısa sürede gerekli mesajı vermek
• Görselliğin ağırlıklı olduğu bir dil kullanmak
• Kişiselleştirilmiş deneyimler sunmak

Z kuşağı, 2020 yılından sonra dünya üzerindeki en büyük tüketici kitlelerinden biri olmaya başlayacak ve bu sebeple de markaların Z kuşağı ile şimdiden iyi bir iletişim kurmaya başlaması önemli. Z kuşağı, teknoloji ile beraber büyüyen bir nesil olduğu için aynı zamanda teknoloji kuşağı olarak da biliniyor.

Z kuşağı, 1990’ların ortaları ve 2000’li yılların başlarında doğmuş olan nesle verilen isimdir. Yavaş yavaş kendi maddi özgürlüklerini ellerine almaya başlayan ve yakın zamanda da aktif tüketici tarafında da yer almaya başlayacak olan bu kuşağa şimdiden ulaşmak, uzun vadede onları sadık müşteriler haline getirmede önemli bir rol oynayacaktır. Teknoloji nesline ulaşmak ve markanızı onların gözünde bilinir hale getirmek için de geleneksel pazarlama yöntemlerinden farklı yollar izlemeniz gerekebilir. Bu rehberimizde de bu kuşağa ulaşmak için yararlanabileceğiniz bazı pazarlama yöntemlerini ele alacağız.