E-İhracatta Pazar Araştırması Yapmak Neden Önemlidir?

Her tür ticari faaliyet, bir hazırlık ve ön araştırma süreci gerektirir. Hazırlık süreçlerine gerekli özenin gösterilmemesi hâlinde bu girişim için yapılan tüm yatırımlar, kısa sürede şirketin zarar hanesine yazılabilir. Yapılacak yatırım, yeni bir şirketin ilk hamlesi ya da uzun süredir aktif olan bir işletmenin pazarını genişletmek amacıyla attığı bir adım olabilir. Her iki durumda da ön çalışmaların taşıdığı önem büyüktür.

Pazara araştırması olarak bilinen işlemler, yatırım yapılacak bölgenin genel özelliklerini tespit etmeyi hedefler. Bu sayede kaynakların daha verimli kullanılması, alınan kararların daha isabetli olması mümkün olur. Söz konusu bölge, hâlihazırda çalışılan ülkeden farklı ise bu tür araştırmalara gösterilmesi gereken önem daha da fazlalaşır. Çünkü yurt dışında faaliyet göstermenin özelliklerini bilmediğiniz bir kitleye, hakkında kısıtlı bilgiye sahip olduğunuz bir pazarda satış yapmaya çalışmak ile aynı anlamı taşıdığı söylenebilir. E-ihracatta pazar araştırması, tüm bu bilinmezlikleri gidermek için son derece etkili bir yoldur.

E-ihracatta Pazar Araştırması Nedir? Nasıl Yapılır?

Genel itibarı ile bir dış pazar araştırması, farklı bir ülkeye satılmak istenen ürünlerin o pazara ne kadar uygun olduğu hakkında bilgi toplamayı hedefleyen bir çalışmadır. Bu çalışmanın ardından elde edilen verilerle ihracatın yapılıp yapılmayacağına dair daha sağlıklı kararlar verilebilir. Benzer şekilde ihracat faaliyetinin yapılmasına karar verildiyse sürecin nasıl bu bilgiler ışığında zorlanmadan belirlenebilir.

İhracatta pazar araştırması, satış internet üzerinden yapılacaksa daha da büyük önem kazanır. Çünkü geleneksel ihracat faaliyetleri, B2B modelinde gerçekleşir ve yurt dışından ürün sipariş eden şirket, zaten o pazarın genel yapısı hakkında bilgi sahibidir. Diğer bir ifade ile satacağını, o ülkedeki müşteri kitlesinden talep göreceğini öngördüğü ürünleri tedarik eder. E-ihracat ise doğrudan yurt dışındaki son kullanıcıya yapılan satışları da kapsar. Hatta mikro ihracat olarak bilinen işlemler için getirilen vergi avantajı, bu iş modelini Türkiye’de faaliyet gösteren şirketler için daha da cazip kılar. İşte bu noktada diğer ülkelerdeki kullanıcı alışkanlıklarını, beklentilerini genel pazar yapısını biliyor olmak, dolayısıyla pazar araştırması yapmak bir gerekliliğe dönüşür.

Özellikle çok büyük işlem hacmine sahip olmayan şirketler için yurt dışına yönelik e-ticaret pazar araştırması çalışmalarını finanse etmek zorlayıcı olabilir. Resmî kurumlar tarafından verilen ve e-ticaret şirketlerinin de faydalanabildiği ihracat pazar araştırması desteği, bu konuda zorluk yaşayan firmalara büyük kolaylık sağlar. Dış pazara açılmak isteyenler için hazırladığımız E-ihracat Teşvik Rehberi’nden bu konuya ve diğer tüm desteklere dair detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz.

E-ihracatta Pazar Araştırması Basamakları Nelerdir?

İhracatta pazar araştırması, belirli bir plan dâhilinde yürütüldüğünde çok daha verimli olur. Gerekli adımların birbirini takip eden şekilde atılmadığı araştırmaların başarıya ulaşma ihtimalinin düşeceğini söylenebilir. İdeal bir pazar araştırması, aşağıdaki basamaklardan oluşmalıdır.

Problem Tanımı

E-ihracatta pazar araştırmasının birinci basamağı olan problem tanımı, bu çalışma ile elde edilmek istenen verilerin neler olduğunun saptanmasını ifade eder. Zira hedefi tam olarak netleştirilmemiş bir araştırmanın olumlu sonuç vermesi şöyle dursun, sağlıklı bir şekilde uygulanması dahi çok zordur. Hedef belirlenirken ya da daha teknik bir ifade ile araştırmanın problemi tanımlanırken öncelikle şirketin ne tür bilgilere ihtiyaç duyduğuna karar verilmesi gerekir. Bununla bağlantılı olarak elde edilen verilerin, ihracat sürecinde verilecek kararlarda ne şekilde kullanılacağı da belirlenmelidir.

Araştırmanın öncelikli hedeflerini seçmek, özellikle bu konuda deneyim sahibi olmayan kişileri için son derece güçtür. Bu noktada ortaya çıkabilecek hataların önüne geçmek adına ihracat ya da endüstri uzmanlarıyla görüşmeler yapılabilir, daha önceden yapılmış benzer çalışmalara göz atılabilir.

Soruna Bir Yaklaşım Getirilmesi

Araştırmanın öncelikli hedeflerinin netleştirilmesinin ardından ikinci basamakta konuya daha geniş bir çerçeveden bakılmalıdır. Bu yöndeki bir yaklaşım ile yürütülecek çalışmanın hangi dış faktörlerden etkileceğini daha kolay şekilde görmek mümkün olur. Pazar denilen olgu; ekonomi, sosyal gelişmeler ya da teknolojik yenilikler gibi sayısız detayın etkisi ile mevcut hâlini alır. Dolayısıyla çalışma planının bu tür konuları da göz önünde bulundurarak hazırlanması, ziyadesiyle faydalı olacaktır. Tıpkı problem tanımı gibi, bu aşamada da uzman görüşlerinden faydalanılabilir. Benzer şekilde simülasyonlar, ikincil veriler, benzer araştırmaları ve yapılacak beyin fırtınaları en etkili sonuca ulaşmanın önünü açar.

Araştırma Tasarımı Formülasyonu

E-ihracatta pazar araştırmasının üçüncü aşaması, söz konusu uygulamanın tam olarak planlandığı noktadır. Belirlenen plana paralel olarak çizilen çerçeve, araştırmanın hedefe daha etkin şekilde yönelmesini kolaylaştırır.

Planın ve araştırma tasarımının ortaya çıkmasını sağlamak için belirli soru ve hipotezler üzerinden ilerlenebilir. Zira sonuç olarak elde edilmek istenen, ihracat yatırımı yapılmadan önce zihinlerdeki soru işaretlerini gidermektir. Hâl böyleyken ulaşılmak istenen cevaplara yönelik soruların üzerinden şekillenen bir araştırmanın daha başarılı olacağını ifade etmek yanlış olmaz.

Bu aşamada öncelikle yapılması gereken, araştırmaya katılacak kişilerin ya da kitlelerin seçilmesidir. Satılacak ürünün hedef kitlesinde yer almayan bireylerin çalışmaya dâhil edilmesi verilebilecek en yanlış kararlardan biridir. Kitlenin belirlenmesinin ardından toplanacak bilgilere dair bir yol haritası çizilir. Son olarak da anket tasarımı, ölçüm şekilleri ve elde edilecek verilere yönelik analiz planı yapılır.

Arazi Çalışması veya Veri Toplama

Araştırmanın ne şekilde yapılacağının belirlenmesinin ardından sırada sahaya inme aşaması vardır. E-ihracatta pazar araştırması yapılırken veri toplama sürecinin nasıl yürütüleceğine dikkatli şekilde karar verilmelidir. Zira kalabalık bir ekip ile doğrudan o pazarı oluşturan kişilerle birebir görüşmeler yapmak ciddi maliyetler doğurabilir. Bunun önüne geçmek adına örneklem sayısı en ideal seviyede tutulmalıdır. Yani görüşülecek insan sayısının yeterli miktarda veri sağlamayacak kadar düşük ya da çok fazla harcama yapmayı gerektirecek kadar yüksek olmaması gerekir.

Söz konusu olan e-ihracat olduğu için veri toplama işlemlerini internet üzerinden de gerçekleştirmek mümkündür. Bunun için yaygın olarak kullanılan online görüşme araçları ya da e-posta anketleri gibi yöntemlere başvurulabilir.

Veri Hazırlama ve Analiz

Verilerin toplanmasından sonra gelen bu aşamada elde edilen sonuçlar, verilecek kararları daha isabetli kılmaya yardımcı olacak doneler sunmak üzere analiz edilir. Başta istatistik olmak üzere diğer disiplinlerin de sürece dâhil olduğu bu basamakta öncelikli olan, verilerin doğru şekilde değerlendirilmesidir. Toplanan bilgiler, araştırma tasarımında belirlenen değerlendirildiğinde ortaya pazara dair fikirler oluşturan net ve ölçülebilir sonuçlar çıkmalıdır. Zira verilerin ölçülemiyor olması, ciddi bir muğlaklık yaratır. Bu şekilde net doneler veremeyen sonuçlara bakarak alınan kararların da hedefe ulaşması, bir bakıma tesadüflere bağlıdır.

Rapor Hazırlama ve Sunum

E-ihracatta pazar araştırmasının son aşamasında elde edilen verilerin işlenmesi ile ortaya çıkan sonuçlar bir rapor hâline getirilir. Bu rapor, sadece elde edilen sonuçları değil, bu sonuçların hangi metotlarla toplandığını da göstermelidir. Araştırma uygulaması, genellikle bu iş için oluşturulmuş özel bir ekip ya da departman tarafından yapılır. Şirketlerde karar verici pozisyonunda bulunan kişiler, bu sürece katılmaz; hazırlanan rapora bakarak hangi adımların atılacağını belirlerler. Bu noktadan bakınca raporun hazırlanması ve yönetim kadrosuna sunulmasının e-ihracat operasyonları için ne kadar önemli olduğu daha net şekilde görülebilir. Çünkü tüm araştırmanın bu son adımı ile hedef pazar ile şirket yönetimi arasındaki bağlantı kurulur.

E-ihracatta Pazar Araştırması Yaparken Nelere Dikkat Edilmelidir?

E-ihracatta pazar araştırmasının yüzde yüz başarılı olması için yukarıda saydığımız basamakların takip edilmesi kimi şartlar altında yeterli olmayabilir. Bazı detaylara ekstra özen göstererek çalışmanın başarı şansını yükseltmek ve sorunsuz bir uygulama ortamı yaratmak mümkündür. Şimdi bu tür bir araştırma yaparken dikkat edilmesi gerekenlere bakalım.

Araştırma Yöntemleri

İhracatta pazar araştırma yöntemleri, iki tür veri toplamak adına kendi içinde farklı alanlara ayrılır. Birincil veri toplama aşamasında, doğrudan müşteriniz olan ya da ürünlerinizi satın alması muhtemel kişilerle temas kurmanız gerekir. Bu işlemler yüz yüze görüşmelerle, telefon konuşmalarıyla, e-posta üzerinden veya online anketlerle gerçekleştirilebilir. İkincil aşamada ise toplanan bu veriler, analiz edilerek pazarın tanınması için yardımcı olarak bilgilere dönüştürülür. Her iki adımın da nasıl yürütüleceği hedef odaklı seçilmelidir.

Hedeflerinizi Hatırlayın

E-ihracat pazar araştırması, birçok aşamanın bir araya geldiği ve buna bağlı olarak uzun süreye yayılan bir süreçtir. Çalışmanın içine girildiğinde çevresel faktörlere kapılarak ana hedeflerden sapılması, odağın dağılması son derece olasıdır. Bu gibi zaman ve kaynakların verimsiz kullanılmasına neden olabilecek durumlardan kaçınmak adına araştırmanın asıl amacı her an akılda tutulmalıdır. Süreç içinde bunun mümkün olması, hedef seçimiyle de bağlantılıdır. Gerçekçi ve mümkün olduğunca sade hedefler seçmek, araştırma boyunca odak kaybını en aza indirir.

Rekabeti Düşünün

Her pazar, aynı zamanda bir rekabet ortamıdır. Şirketler, pazarı oluşturan kitleye daha fazla ürün ya da hizmet satabilmek için fark yaratmanın yollarını arar. Benzer bir durum, pazar araştırmaları için de geçerlidir. Sizin hakkında bilgi toplamak istediğiniz pazara dair daha önce başka bir araştırmanın tamamlanmış olması hiç şaşırtıcı değildir. Hâl böyleyken o çalışmanın içeriğine göz atmak rekabette bir adım öne geçmenizi sağlar. Çünkü bu sayede pazarın daha önce keşfedilmemiş ya da hiç odaklanılmamış detaylarını görebilir, çalışmanızı bu noktaları da kapsayacak şekilde revize edebilirsiniz.

Yardım İsteyin

Pazar araştırması, uzun zamana yayılmasının yanında ciddi anlamda maliyetli bir iştir. Dolayısıyla süreç içinde kaynakların verimli şekilde kullanması gerekir. Bu da kimi noktalarda, farklı alanlarda uzmanlaşmış kişilerden yardım istemeyi bir zorunluluk hâline getirebilir. Şartlarınız el veriyorsa araştırma için doğrudan bu konuda hizmet veren şirketlerle çalışmak da oldukça mantıklı bir seçim olacaktır. Unutmamalısınız ki e-ihracatta pazar araştırması, çok fazla detayın bir araya gelmesiyle oluşan kompleks bir yapıdır ve desteğe ihtiyaç duyduğunuz zamanlar elbet olacaktır. Bu gibi durumlarda yardım almak, çalışmanın başarı seviyesini kesinlikle yükseltir.

Katılım Oranları

Kullanıcılar, genellikle bu tip çalışmalara katılmayı, bir külfet ya da zaman kaybı gibi görür. Nedeninden bağımsız olarak yeterli katılım oranına ulaşamayan çalışmaların başarıya ulaşma şansı da azalır. Daha fazla kişinin katılımını sağlamak için motivasyon artırıcı hediyeler ya da özel fırsatlar sunmak, gayet kullanışlı bir yöntem olarak işaret edilebilir.

E-ihracatta Pazar Araştırması Yapmak Neden Önemlidir?

E-ticaretin artık iyiden iyiye kanıksanmış bir iş modeli olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Üstelik bu iş modelinde yurt dışına satış ya da diğer bir ifade ile e-ihracat yapmak da geleneksel yöntemlere kıyasla çok daha kolaydır. Fakat kolay olması, bu operasyonda hedeflenen başarıya ulaşmayı garantilemez. İşte bu noktada pazar araştırması devreye girer.

E-ihracatta pazar araştırması yapmak, mevcut durumda faaliyet göstermediğiniz bir ülke ya da bölge özelindeki belirsizlikleri büyük ölçüde ortadan kaldırır. Örneğin Avrupa’ya e-ihracat yapmak için bilmeniz gerekenler ile Asya’ya yönelik ticari faaliyette bulunurken avantaj sağlayacak adımların aynı olmadığı söylenebilir. Zira her pazarın yönelimleri ve rekabet şartları birbirinden farklıdır. Pazar araştırması yaparak satmayı düşündüğünüz ürünlerin hangi ülkelerde daha fazla ilgi çekeceğini görebilir, başarı için gereken her türlü adımı kolaylıkla atabilirsiniz.

E ihracat sitesi açmak hakkında tüm merak ettikleriniz için ilgili içeriğimizi okuyabilirsiniz.